Δευτέρα 2 Μαΐου 2011

Η ιστορία του. Κεφάλαιο 14. Αξιοσημείωτα.


ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟΤΕΤΑΡΤΟ

  

ΔΙΑΦΟΡΑ ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ

 

     1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

 

     Στο κεφάλαιο αυτό καταγράφουμε κάποια μικρότερα ή μεγαλύτερα αξιοσημείωτα γεγονότα, που έλαβαν χώρα στο χωριό μας. Τα γεγονότα αυτά, είτε λόγω του θέματος είτε λόγω από της φύσης τους, δεν μπορέσαμε να τα εντάξουμε σε κάποιο από τα προηγούμενα κεφάλαια. Η ιστορική τους όμως αξία παραμένει αδιαμφισβήτητη και πρόκειται κυρίως για έγγραφες αναφορές που αφορούν γεγονότα μέσα από τα οποία διαγράφεται η εξελικτική πορεία του χωριού μας στο πέρασμα του χρόνου.
     Γράμματα παλαιών αγωνιστών, κατασκευές δημοσίων κτιρίων και άλλων  κοινωφελών έργων, όπως ο ηλεκτροφωτισμός και η ύδρευση καθώς και διάφορες άλλες μικρές ειδήσεις, περιλαμβάνονται στο κεφάλαιο αυτό.
     Η καταγραφή μας εδώ ξεκινάει ως είναι φυσικό από τα νεώτερα χρόνια, μιας και ως έχουμε αναφέρει, ελλείπουν οι πηγές από όπου θα μπορούσαμε να αντλήσουμε κάποια στοιχεία για το τι συνέβαινε παλαιότερα στην περιοχή του χωριού μας.

     2. ΑΝΑΛΥΣΗ «ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΚΑΛΛΙΑΝΙΟΥ»


     Α. ΕΓΓΡΑΦΑ


     1. ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟ

         ΠΛΑΠΟΥΤΑ ΤΟΝ ΙΟΥΛΙΟ ΤΟΥ 1823


     Έχουμε αναφερθεί ήδη στο κεφάλαιο «ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΑΛΛΙΑΝΙΟΥ» για κάποιες ενέργειες των παλαιοτέρων Καλλιαναίων σχετικά με την διαμάχη του 1823. Στο σημείο αυτό παραθέτουμε ένα γράμμα υπογεγραμμένο από τους κατοίκους της περιοχής και μάλιστα μερικούς Καλλιαναίους σχετικά με την στάση των ηγετών τους, κατά την ανωτέρω χρονολογική περίοδο. Από την έκδοση του Σ. Ν. Τσοτσόρου αντιγράφουμε:
     «….Ο Κολοκοτρώνης, μετά τη συνεργασία του με τους Δεληγιανναίους έπαψε να εμπνέει εμπιστοσύνη στο λαό της επαρχίας. Στις φοβέρες του αντιπροέδρου του Εκτελεστικού, οι χωρικοί της Λιοδώρας και της Πέρα Μεριάς αποφασίζουν να αντισταθούν ακόμη και με τα όπλα «αν στείλλη εκτελεστικήν δύναμιν…». Το γράμμα από τη Λιοδώρα προς το στρατηγό Δημήτριο Πλαπούτα, με αριθμό 25/15 Ιουλίου 1823, θα θυμίσει σε πολλούς ότι ο «συρφετώδης όχλος» ξέρει να διακρίνει και να εκτιμά τις ενέργειες των ηγετών του….». (Στάθης Ν. Τσοτσόρος. Οικονομικοί και Κοινωνικοί μηχανισμοί στον Ορεινό Χώρο. Γορτυνία 1715-1828. Σελ. 222 - 223).

     «Γενεότατε στρατηγέ Δημήτριε Πλαπούτα

     Χθές μας ήλθαν διαταγαί παρά της Διοικήσεως και παρά του εκλαμπροτάτου αντιπροέδρου του εκτελεστικού κυρίου Θεοδώρου Κολοκοτρώνη αι οποίαι λέγουν ότι σήμερον Κυριακή φθάνουν εις Δημητζάναν ο αντιπρόεδρος του εκτελεστικού δια να αποπερατώση την Δημοπρασίαν, δια να ενεργήση τον έρρανον, δια να ευγάλη τους στρατιώτας, δια να διορθώση και να βάλλη εις την πράξιν δια να συναχθούν τα δέκα στα τρία, ο έρρανος και οι λοφέδες των στρατιωτών από τα χωριά των, καθώς και τα ντάζια. Και γράφει η εκλαμπρότης του δια να παρουσιασθώμεν όλοι οι πρόκριτοι των χωρίων μας εις Δημητζάναν σήμερον, και να πάρουν και τα ήμισυ γρόσια της δημοπρασίας ο καθ’ είς του χωρίου του και όποιον χωρίον δεν ήθελε ευρεθή και παρουσιασθή με καμμίαν αιτίαν θα παιδευθή αυστηρώς με εκτελεστικήν δύναμιν, προς τούτοις γράφει ότι θέλει συλλάβη και τους πρωταίτιους και εκείνους οπού έσφαλαν δια εκείνο οπού έγινε εις Δημητζάναν δια να τους στείλη εις την Διοίκησιν να παιδευθούν δια το ατάκτημα και αφ’ ού ζητά με αυτό το ύφος φαίνεταιό ότι όλον τούτο τον λαόν της λιοδώρας της πέρα μεριάς και του κάμπου οπού το έκαμεν δια το δίκιο του τους κάμνει όλους γενικώς υπευθύνους, και καθώς ακούωμεν, και καθώς βλέπωμεν δεν ζητούν να κριθώμεν, παρά εξεταστών θα μεταχιρισθούν βίαν και δυναστίαν δια να παιδεύσουν τον λαόν. Γενναιότατε αυτήν την ανταμιβήν ηλπίζαμεν ημείς από τον Κολοκοτρώνην οπού δια αυτόν τον απερασμένον χρόνον εβάλλαμεν προ οφθαλμών και ζωήν και κατάστασιν; αυτή είναι η ανταμιβή οπού μας έταζε οπού και μην αφήσωμεν τους τουρκολάτρας να κάμουν την τύχη τους, δια να είμεθα ελεύθεροι; και τώρα τώρα βλέπωμεν οπού έγινε ο ίδιος τύρανος και ζητά να μας βάλλη ζυγόν τυρανίας; δεν το ηλπίζαμεν ποτέ να γένη τόσον σκληρός ο Κολοκοτρώνης εναντίον μας, δεν το ηξεύραμεν οι δυστυχείς από προτήτερα ότι καλά μας έλεγαν οι τζιοπέλοι ότι ο Κολοκοτρώνης ζητά την τυρανίαν, και ημείς οι ανότητοι δεν το εστοχάσθημεν και τώρα βλέπωμεν οφθαλμοφανώς οπού μεταχιρίσθη την τυρανίαν, γεναιότατε δεν έχωμεν εις άλλον να παραπονεθώμεν παρά εις την γενναιότητα σου, και σε παρακαλούμεν ότι κατά το παρόν να αφήσης κάθε ιντερέσιον οπού έχεις και ότι ιντερέσιον και αν ήναι και να κατεύης εδώ εις την επαρχίαν το συντομότερον και τότε θέλει έμβουν τα πράγματα εις τάξιν. Αν όμως δεν έλθης ημείς δεν πηγένωμεν εις τον κολοκοτρώνην και αυτός ίσως στείλλη εκτελεστικήν δύναμιν και ημείς χωρίς άλλο θα το ανοίξωμεν και ας χαθώμεν όλοι, πλίν αυτά τα τόσα δοσίματα είναι των αδυνάτων να δεχθώμεν και σε περιμένομεν με ανυπομονισίαν μας αφεύκτως και μένωμεν μ’ όλον το σέβας.

Τη 15 Ιουλίου 1823 λιοδώρα

λιοδωρίσιοι
παρασκεβας κοληόπουλος
γιάννης πλαπούτας
……
δημάκης από του παπαδά
αναγνώστης από ζουλάτικα
χρόνης καλπάκος
φώτιος νταρόπουλος

πέρα μερίσιοι
παπαγιοργακις – γιαννακις καραλις
παπασιριος – αργιρις αποσκητις
σπιλιος σταματοπουλος
γεοργης γηανηκοπουλος
νηκολος σαχαμι
σοφιανος (αναγνο)στοπολος
παπαγιανις
πολιζοης
γιαννακις κοριτζης
γιανακις καραμπετζος
κανελος μπραρτζος
παναγιοτης μουγγοπετρος
θεοδωρος σταθοπουλος»

     (Γ. Α. Κ./Αρχείο Πλαπούτα/Κ-69β/Αρ. εγγρ. 25)

     Το εν λόγω έγγραφο υπογράφεται από δύο Καλλιαναίους. Τον γεοργη γηανηκοπουλο και τον νηκολο σαχαμι. Ευρίσκεται στα Γ. Α. Κ. / Αρχείο Πλαπούτα, Κ69-β, αρ. εγγρ. 25, και έχει εκδοθεί από τον Στάθη Ν. Τσοτσόρο. Οικονομικοί και Κοινωνικοί μηχανισμοί στον Ορεινό Χώρο. Γορτυνία 1715-1828. Σελ. 222 – 223.
     Ακριβές αντίγραφο του εν λόγω εγγράφου, παραθέτουμε στο τέλος του παρόντος στο σχετικό Παράρτημα, σελίδα πρώτη και σελίδα δεύτερη.

     2. ΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΝΙΚΗΤΑΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΛΛΙΑΝΙ ΤΟΝ ΑΥΓΟΥΣΤΟ ΤΟΥ 1826


     Ένα ακόμα γράμμα υπογεγραμμένο από το Καλλιάνι την 28η Αυγούστου του 1826 παραθέτουμε παρακάτω. Το γράμμα αυτό υπογράφεται από τον Νικήτα Σταματελόπουλο ή Νικηταρά. Περιληπτικά να αναφέρουμε ότι το γράμμα αυτό αφορά κυρίως κάποιους Λαγκαδινούς μαστόρους οι οποίοι είχαν δουλέψει για την κατασκευή μερικών πολεμικών πύργων στα Δερβενάκια για την απόκρουση της στρατιάς του Δράμαλη. Από το «Γορτυνιακόν Ημερολόγιον του 1948» αντιγράφουμε:
      «…..Οι Λαγκαδινοί είχαν κάνει συνολικά 1176 μεροδούλια και παρακάλεσαν τον Νικηταρά (τον δοξασμένο Τουρκοφάγο), πού δούλεψαν «με την επιταγή του» «να τους εξοικονομήσει πολλά ολίγα χρήματα, να ζήσουν τας απόρους φαμελείας των». Μα δεν είχε διαθέσιμα αυτός και τους έστειλε με αποδεικτικό στην Κυβέρνηση, που είχε έδρα το Ναύπλιο. Το έγγραφο του Νικηταρά υπογράφεται στο χωριό Καλλιάνι, πέντε πάνω – κάτω ώρες δυτικώτερα των Λαγκαδίων και είναι το ακόλουθο: (σχετική παραμπομπή. Γ. Α. Κ. /Εθνικόν Ταμείον φ.25/28-6-1826).

     «Οι παρόντες Λαγκαδινοί μαστόροι, επειδή δε και τους είχον εις το τερβένι, όταν εκεί είχον το στρατόπεδον και έφτασα (σ.σ έφτιαξα) τας κούλιας (σ.σ. σκοπιά, πύργος, φρούριο) και τα αναγκαία εις αυτήν την θέσιν ταμπούρια, χρεωστούντες προς αυτούς χίλια εκατόν εβδομήντα έξη μεροδούλια Ν. 1176, των οποίων δίδεται παρ’ εμού αύτη η απόδειξις, ίνα πληρωθώσιν παρά της Σεβαστής Διοικήσεως όσον ήθελε κρίνει δίκαιον το κάθε μεροδούλι, και παρακαλώ μην ήθελε και τους υστερήση απ’ αυτήν την προς την πατρίδα δούλεψιν, επειδή είναι αυτοί πανπτωχοι με φαμελείας, και υστερούνται τον επιούσιον άρτον, δια το οποίον και υποσημειούμαι.

Καλιάνη 28 Αυγούστου 1826                                         Ο πατριώτης
                                                                              Νικήτας Σταματελόπουλος».
     (Γορτυνιακόν Ημερολόγιον 1948. ΧΡ. Γ. ΝΙΚΗΤΑΣ. Σελ. 24-25).

    Το παραπάνω έγγραφο όπως βλέπουμε υπογράφεται από τον Νικήτα Σταματελόπουλο ή Νικηταρά, από το χωριό μας, «Καλιάνη 28 Αυγούστου 1826». Το έγγραφο όμως με το οποίο η Πελοποννησιακή Γερουσία ζητούσε από τους Λαγκαδινούς μαστόρους την κατασκευή των προαναφερομένων πύργων – φρουρίων και σκοπιών στα Δερβένια ήταν το ακόλουθο:

     «Η Πελοποννησιακή Γερουσία, Τρίπολη                        22 Οκτωβρίου 1822
Προς τους αδελφούς Δεληγιανναίους και τους
Προκρίτους, Λαγιάδια
Πρωτότυπο. Δίφυλλο 300 Χ 200

Αρ. 466
       Ευγενέστατοι Αδελφοί κύριοι Δελιγιανναίοι
       Φιλογενείς υποέφοροι και πρόκριτοι Λαγκαδίων

     Ήδη κατά ταύτην την στιγμήν ελάβομεν γράμματα παρά της υπερτάτης Διοικήσεως κα μας δίδουν τας λυπηράς αγγελίας οτι ο Χουρσίτ πασιάς με αναριθμήτους δυνάμεις επλησίασε και με ακάθεκτον ορμήν τρέχει να εισβάλη εις την φιλτάτην πατρίδα μας, και τώρα είπερ άλλοτε κινδυνεύομεν κατά κράτος να χαθώμεν. Δια τούτο και αύθις η Διοίκησις αρεθίζει τον πατριωτικόν σας ζήλον και πατριωτικώς σας προτρέπεται άμα την παρούσαν λαβόντες να ξεκινήσετε τους πεντήκοντα κτίστας μετά των μαθητών αυτών, ζώων και συνέργων μη συγχωρήσαντες μηδέ στιγμιαίαν αναβολήν καιρου. Και όσο τάχους να προφθάσουν εδώ διά ν’ αποσταλούν εις Δερβενάκια να κατασκευάσουν εις τας αναγκαίας θέσεις δύο τρείς πύργους. Τους μισθούς αυτών θέλει πληρώσει η Κεντρική Διοίκησις. Και το γρηγορότερον ας αποσταλώσιν, διέταξε και αύθις η Κ. Διοίκησις και εις άλλα μέρη να τρέξουν και άλλοι κτίσται να κατασκευάσουν ότι τάχιστα εις τα Μεγάλα Δερβένια τέσσαρους πέντε πύργους, δια να ενδυναμώσωμεν καλά, και ν’ ανθέξωμεν εις την ορμήν των εχθρών όσον το δυνατόν. Όθεν ως γνήσια τέκνα της πατρίδος εκπληρώσαντες και τα επίλοιπα ιερώτατα χρέη σας, εκτελέσατε και τούτο ότι τάχιστα και αποστείλατε τους ρηθέντας κτίστας το συντομώτερον. Η περίστασις αναβολήν δεν επιδέχεται. Υγιαίνοιτε τη 22 Οκτωβρίου 1822. Τριπ(ολιτσά).

[σφραγίδα]                                                                            [Ακολουθούν υπογραφές]»

     (Αρχείον Κανέλλου Δεληγιάννη. Τα έγγραφα 1779 – 1827. σελ. 59).

     Ακριβές αντίγραφο του εν λόγω εγγράφου στο τέλος του παρόντος στο ανάλογο Παράρτημα.

     3. ΟΙ ΚΑΛΛΙΑΝΑΙΟΙ ΣΤΗΝ ΔΙΕΝΕΞΗ ΡΑΧΙΩΤΩΝ – ΚΑΡΑΜΕΡΑΙΩΝ ΓΙΑ   

         ΤΟ ΤΣΙΦΛΙΚΙ ΤΟΥ ΟΜΕΡ ΑΓΑ ΤΟΝ ΙΟΥΝΙΟ ΤΟΥ 1828


     Στην συνέχεια παραθέτουμε ένα έγγραφο από την έκδοση του ιστορικού και συγγραφέα Ιωάννη Θ. Γαλάνη με τίτλο «Ο τέως Δήμος Θελπούσης Γορτυνίας». Το έγγραφο αυτό είναι σχετικό με κάποια διένεξη των κατοίκων του χωριού Ράχες για μερικά κτήματα των περιοχών από τα χωριά, Ράχες και Τουμπίτσι. Στην διένεξη αυτή είχαν συμμετοχή και κάποιοι παλαιότεροι Καλλιαναίοι. Το έγγραφο αυτό καθώς και η ανάλυση του συγγραφέα – ιστορικού Ι. Θ Γαλάνη έχει ως εξής:
     «…..Ο τελευταίος αγάς στο χωριό Ράχες ήταν ο Ομέρ αγάς Τζιτζόγλου, ενώ στο γειτονικό χωριό, τη Χώρα, ήταν ο αδελφός του Τουσούτ αγάς.
     Ο Ομέρ αγάς υπαγόταν διοικητικά στου Λάλα και εξουσίαζε τις Ράχες και το Τουμπίτσι. Στην υπηρεσία του είχε για σείζη το Δημήτριο Καραμέρο-Σπηλιόπουλο από του Λάλα και τα αδέλφια του Μιχάλη, Γιάννη και Αναστάσιο.
    Με την έκρηξη της Επανάστασης του 1821 ο Ομέρ αγάς εγκατέλειψε το χωριό και κατέφυγε στην Τρίπολη. Κατά την άλωση της Τρίπολης το Σεπτέμβριο του 1821 συνελήφθη και έπεσε στα χέρια του Κων/νου Αλεξανδρόπουλου από τη Στεμνίτσα. Αυτό το πληροφορήθηκαν οι αδελφοί Καραμεραίοι και πήγαν στη Στεμνίτσα και κατάφεραν να τον πάρουν υπό την προστασία των και τον έφεραν στο σπίτι τους στου Λάλα. Όπως αναφέρουν και οι Ραχιώτες σε υπόμνημά τους, τον κράτησαν στο σπίτι τους μόνο 20 ημέρες, αφού προηγουμένως τον υποχρέωσαν να συντάξη και να σφραγίσει προχονολογημένο παραχωρητήριο στην Ελληνική γλώσσα με το οποίο παρεχωρείτο στο Δημήτριο Καραμέρο ολόκληρο το τσιφλίκι του που ήταν οι Ράχες και το Τουμπίτσι και ύστερα τον δολοφόνησαν. Το παραχωρητήριο αυτό φαίνεται ότι συντάχθηκε στην Κωνσταντινούπολη το έτος 1817. Με βάση το παραπάνω παραχωρητήριο οι Καραμεραίοι κινήθηκαν για να γίνουν κύριοι και κάτοχοι της γης του χωριού Ράχες και έτσι ο Κανέλλος Δεληγιάννης τους αναγνωρίζει όπως φαίνεται στη σχετική επιστολή του που έστειλε από τη Βυτίνα στις 31/2/1822 προς το Γιαννάκη Καραλή και Αργύρη Αποσκίτη και τους καλεί να προστατέψουν από τους Ραχιώτες το Δημήτριο Καραμέρο και να τον αφήσουν «να δουλέψει τα χωράφια του» και όσοι θελήσουν να μην υπακούσουν «να τους παιδεύσουν» χωρίς προφάσεις.
     Οι Ραχιώτες όπως ήταν φυσικό απέναντι στην απάτη και την αδικία αυτή των Καραμεραίων αντέδρασαν και γ’ αυτό οι Καραμεραίοι κατέφυγαν στο Ναύπλιο στην Κυβέρνηση και ζήτησαν να ληφθούν μέτρα κατά των Ραχιωτών που τους εμπόδιζαν να καλλιεργήσουν τα κτήματά τους……». (Ι. Θ. Γαλάνης. Ο τέως Δήμος Θελπούσης Γορτυνίας. Σελ. 302).
     Στην ανωτέρω διένεξη, που μας περιγράφει με τόσο παραστατικό τρόπο ο κ. Ι. Θ. Γαλάνης, όπως αναφέραμε, οι παλαιότεροι Καλλιαναίοι είχαν και αυτοί την συμμετοχή τους σε κάποιο έγγραφο της όλης υπόθεσης. Το έγγραφο αυτό ήταν:

     «Δια του παρόντος μαρτυρικού γράμματος μαρτυρούμεν οι υπογεραμμένοι εν καθαρώ συνειδότι ότι το εν Ράχαις κτήμα του Ομέρ Αγά Ντζιτζόγλη ονομαζόμενον Τουμπίτζι έως το 1821 ήτον ιδιοκτησία κυρία του ιδίου Ομέραγα. Ότι έως τότε ο ίδιος Ομεραγάς ως ιδιοκτήτορας ελάμβανε το τρίτον και κανένας άλλος εφάνη να παρουσιασθή να λάβη τίποτε δικαίωμα. Ότι ο Ομεραγάς δεν είχεν χρείαν να πουλήση το κτήμα του, αλλά μάλιστα εξόδευε δια να αυξήση τα μούλικά του. Μαρτυρούμεν ότι και από την αρχήν της Επαναστάσεως έως τώρα οι Καραμεραίοι δεν έγιναν ποτέ κύριοι αυτού του χωριού. Ότι έκτοτε έως τώρα πάντοτε επωλήθη εις τας Δημοπρασίας ως εθνικόν και οι ενοικιαστές των εθνικών ελάμβανον τα δικαιώματα του αυτού χωρίου ως εθνικού.
    Μαρτυρούμεν ακόμη ότι ο Ομέραγας Ντζιτζόγλης και μετά την πτώσιν της Τριπολιτσάς επιάσθη ζωντανός και έπεσεν εις χείρας των Στεμιτζιωτών και ύστερα τον επήραν οι Καραμεραίοι και τον εφύλαξαν εις το Κονάκι τους έως είκοσι ημέρας και ύστερα τον εφόνευσαν οι ίδιοι και τώρα οι ίδιοι έχουν και τα άρματά του και τη βούλα του, ο Δημήτρης Καραμέρος εστάθη σείζης του Ομεραγά Ντζιτζόγλου πρίν της Επαναστάσεως. Ταύτα ηξεύρομεν και μαρτυρούμεν εν τω παρόντι την 6η Ιουνίου 1828.
…….

[ακολουθούν υπογραφές διαφόρων χωριών]

..........

Καλιάνι
Γιαννικόπουλος Γεώργιος
Ντέντης Παναγιώτης
Σιαχάμης Γεώργης
Ρουμελιώτης Πανάγος
Γιαννικόπουλος Ηλίας
Διαμαντής Γιαννόπουλος
………

(Ι. Θ. Γαλάνης. Ο τέως Δήμος Θελπούσης Γορτυνίας. Σελ. 309-310).

     Το παραπάνω έγγραφο βρίσκεται στα Γ. Α. Κ./ Οθωνικό Αρχείο. Ακριβές αντίγραφο του, παραθέτουμε στο τέλος του παρόντος στο αντίστοιχο Παράρτημα.

     4. ΟΙ ΚΑΛΛΙΑΝΑΙΟΙ ΣΤΗΝ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΟΥ Ι. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ ΤΟΝ 

         ΟΚΤΩΒΡΙΟ ΤΟΥ 1831


     Από την έκδοση της εφημερίδας «Γορτυνία», συνεχίζουμε με ένα γράμμα των κατοίκων της περιοχής μας και μαζί με αυτούς και τους κατοίκους του χωριού μας, σχετικά με την στάση τους για την γνωστή δολοφονία του Καποδίστρια τον Σεπτέμβριο του 1831. Η αναφορά αυτή έχει ως εξής:
     «….Είναι γνωστό ότι ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδος Ιωάννης Καποδίστριας δολοφονήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 1831 ενώ πήγαινε να εκκλησιαστεί στον ναό του Αγίου Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο. Το εθνικό έγκλημα κατά του Κυβερνήτη του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους εκτελέστηκε από τους Γεώργιο και Κων/νο Μαυρομιχάλη, οι οποίοι φυσικά είχαν επιλεγεί γι’ αυτό από ντόπιους και ξένους συνωμότες και «έβαλαν την ολέθριαν βουλήν να φονεύσουν τον Κυβερνήτην να φονεύσουν την Ελλάδα» όπως γράφει στα απομνημονεύματά του ο Ιωαν. Θ. Κολοκοτρώνης.
     Συγκλονιστική ήταν η απήχηση του στυγερού εγκλήματος σ’ ολόκληρο τον λαό, που περιέβαλε τον Κυβερνήτη με βαθιά αφοσίωση και εμπιστοσύνη. Ψηφίσματα και γράμματα συμπαράστασης εστάλησαν στην Κυβέρνηση από κάθε γωνιά της Ελληνικής γης. Το ίδιο έκαναν και οι κάτοικοι της Γορτυνίας  (Επαρχ. Καρυταίνης). Παραθέτουμε παρακάτω δύο ιστορικά έγγραφα με υπογραφές των δημογερόντων, προκρίτων και κατοίκων της Επαρχίας Καρυταίνης όπου καταγράφονται ανάγλυφα τα συναισθήματα οργής, θλίψης και αγανάκτησης για το μέγα εθνικό έγκλήμα της δολοφονίας του Κυβερνήτη.

     «Ά ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΓΕΡΟΝΤΙΑΣ ΚΑΡΥΤΑΙΝΗΣ

     Προς τη Σ. Διοικητικήν Επιτροπήν της Ελλάδας

      Θρηνούντες και κοπτόμενοι δια τη υστέρησιν του Πατρός και Σωτήρος της Ελλάδος του Αειμνήστου Κυβερνήτου Ιωάννου Α. Καποδίστρια του οποίου το μυριοφελές στάδιον της ζωής ανόσιοι χείρες των εθνοκαταράτων Κωνσταντίνου και Γεωργίου Μαυρομιχαλήδων έκοψαν πενθούμεν έτι μάλλον φέροντες εις ανάμνησιν τα, προ της ελεύσεως του Μακαρίου και εναρέτου Ανδρός, δεινά της αναρχίας και αταξίας, επαπειλούντα γενικόν όλεθρον και εθνικώς και ηθικώς και τα όσα μετά την έλευσίν του έρρευσαν αγαθά πηγάζονται από την εσωτερικήν ευταξίαν, ησυχίαν και συνομίαν, τα οποία δια της μεγαλονοίας του και της πατρικής Κυβερνήσεως διετήρησεν……..
     Εξηγούμενοι δε δια της παρούσης ημών ταπεινής αναφοράς προς την Σεβαστήν ταύτην Διοικητικήν Επιτροπήν, την θλίψην μας τα ειλικρινή αισθήματα ημών και των συνεπαρχιωτών μας, παρακαλούμε με δάκρυα εις του οφθαλμούς, να ευαρεστηθή δε και να καταχωρήσει αυτήην εις την Γενικήν Εφημερίδα και αντίγραφον ταύτης επικυρωμένον και διευθύνει προς τας τρεις συμμάχους κραταιάς δυνάμεις και συνεργάτιδας της Ελλάδος δι’ ών ……….
     Διαβεβαιούντες δε τη προς τη Σεβαστήν Διοικητικήν Επιτροπήν, οφειλομένην παρ’ ημών και όλης της επαρχίας μας, αφοσίωσιν και ευπείθειαν εις τας Διαταγάς αυτής.
     Μένομεν με σέβας βαθύ.
     Εν Καρυταίνη την 12ην 8/βρίου 1831
     Οι δημογέροντες πρόκριτοι και κάτοικοι της Επαρχίας Καρυταίνης
     (Έπονται οι υπογραφαί των αριθμόν 168)
     .……….

     Αλβάνιτζα
     ……….
     Γιώργης Γιαννικόπουλος
     ………..

     Καλλιάνι
     Ζαφείρης Παπά…..
     Γεώργιος Μπουρνάς
     Γεώργιος Σιαχάμης»

          (Εφημερίδα Γορτυνία. Αρ. Φυλ. 181 (361) Νοέμβριος 2001. Σελ. 8).

     Η παρουσίαση του εγγράφου αυτού, από το αναφερόμενο φύλλο της εν λόγω εφημερίδας, έγινε και εδώ, από τον ιστορικό – συγγραφέα Ι. Θ Γαλάνη. Βρίσκεται δε στα Γ. Α. Κ. /Συλλογή Βλαχογιάννη/Αρ. εγγρ. 91. Ακριβές αντίγραφο του, παραθέτουμε στο τέλος του παρόντος στο σχετικό Παράρτημα, σελίδα πρώτη και σελίδα δεύτερη.

     5. ΕΚΛΟΓΕΣ ΔΗΜΟΥ ΤΡΟΠΑΙΩΝ ΤΟΝ ΣΕΜΠΤΕΜΒΡΙΟ ΤΟΥ 1841


     Οι νεοσύστατοι Δήμοι της περιοχής μας καθ’ υπόδειξη του πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας Ιωάννη Καποδίστρια άρχισαν να υλοποιούνται από το 1836. Το χωριό μας, όπως αναφέραμε και στο κεφάλαιο «ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΚΑΛΛΙΑΝΙΟΥ» από την αρχική υπαγωγή του στον Δήμο Λαγκαδίων κατέληξε να απαρτίζει ένα ακόμα χωριό του Δήμου Τροπαίων. Από τις δημοτικές εκλογές του 1841 είναι το παρακάτω έγγραφο, το οποίο έχει ως εξής.

     «Προς την Αυτού Μεγαλειότητα
     τον Βασιλέα

Η επί των Εσωτερικών Γραμματεία της
Επικρατείας

Εν Αθήναις τη 5η Σεμπτεμβρίου 1841

Περί των δημαιρεσιών του Δήμου Τροπαίων
της Διοικήσεως Γόρτυνος

                                                   Μεγαλειότατε

     Περαιωθεισών των Δημαιρεσιών του της Βας τάξεως Δήμου Τροπαίων της Διοικήσεως Γόρτυνος εξελέχθησαν δια την θέσιν του Δημάρχου οι κ. κ.
Παλαιολόγος Στασινόπουλος δια ψήφων 13
Αθανάσιος Ηλία δια ψήφων 13
Και Γεώργιος Γιαννικόπουλος δια ψήφων 13
Ως Δημαρχιακοί πάρεδροι οι κ. κ.
Διαμαντής Ιωάννου δια ψήφων 13
Γιάννης Σπηλόπουλος δια ψήφων 13
Ως ειδικοί πάρεδροι
Δια τα χωρία Βερβίτσας, Σκούντου και Λεσμούς ο κ. Στασινόπουλος Ιωάννης δια ψήφων 13
''     ''       ''      Κατσουλιάς, Γαρβίκου, Γαλατά ο κ. Μαρίνης Μαυρουδής δια ψήφων 17
''     ''       ''      Συριάμου και Μπουλιάρι ο κ. Ευστάθιος Μάλας δια ψήφων 13
''     ''       ''      Σπάθαρι ο κ. Ιωάννης Μιχαλόπουλος δια ψήφων 19
''     ''       ''      Βάναινας και Μάγωσι ο κ. Παναγιώτης Γιαννόπουλος δια ψήφων 13
''     ''       ''      Βρετεμπούγα ο κ. Θανάσης Κανελόπουλος δια ψήφων 13
''     ''       ''      Καλλιανίου και Κόκλα ο κ. Πάϊκος Κακούρας δια ψήφων 13
''     ''       ''      Ρενεσίου ο κ. Ηλίας Κατούλας δια ψήφων 13
''     ''       ''      Βυζιτσίου και Αλβάνιτσας ο κ. Ν. Σπηλιοτακόπουλος δια ψήφων 18

     Εκ των τριών υποψηφίων για την θέσιν του Δημάρχου ο Διοικητής συνιστά ως ικανότερον και καταλληλότερον τον Παλαιολόγον Στασινόπουλον. Αλλά καθ' ας έλαβον πληροφορίας ο συνιστώμενος Παλαιολόγος Στασινόπουλος είναι πολλά νέος την ηλικίαν (διαφιλονεικείται μάλιστα το ενήλικον αυτού) και υποκειμένος εις παραφοράς και δια τούτο λαμβάνω την τιμήν να προτείνω τον λαβόντα ίσας ψήφους με τον Στασινόπουλον  τον Αθανάσιον Ηλίαν, όστις είναι ευκατάστατος, τίμιος και κατάλληλος δια την δημαρχιακήν θέσιν. Παρακαλώ δε συγχρόνως την Υ. Μ. να επικυρώσει τους δημαρχιακούς και ειδικούς παρέδρους τους επί τούτω εκλεχθέντας.

Υποσημειούμαι με βαθύτατον σέβας
της Υμετέρας Μεγαλειότητος
Ευπειθής και πιστός υπήκοος
Ο επί των Εσωτερικών Γραμματεύς της Επικρατείας

[Υπογραφή]»

     (Γ. Α. Κ. / Οθωνικό Αρχείο - Υπουργείο Εσωτερικών. Φ95)

     Ακριβές αντίγραφο του εν λόγω εγγράφου στο τέλος του παρόντος στο σχετικό Παράρτημα, σελίδα πρώτη και σελίδα δεύτερη.
     Από το παραπάνω έγγραφο βλέπουμε ότι κατά τις δημοτικές εκλογές του 1841 ο Γεώργιος Γιαννικόπουλος ή Κοκοσούλης είχε ισοψηφήσει μετά των, Παλαιολόγου Στασινόπουλος από το Βυζίκι δια ψήφων 13 και Αθανασίου Ηλία από τα Τρόπαια δια ψήφων 13. Τελικά εξελέγη, ως τούτο φαίνεται από κάποια έγγραφα που υπογράφονται την εποχή εκείνη ο Αθανάσιος Ηλία. Ως πάρεδρος στο Καλλιάνι και του Κόκλα την εποχή εκείνη είχε εκλεγεί ο Πάικος Κακούρας.

     6. ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΙ ΕΘΝΙΚΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ ΤΟΝ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟ ΤΟΥ 1844


     Από τις Εθνικές (Βουλευτικές) εκλογές τον Σεπτέμβριο του 1844 παραθέτουμε το παρακάτω έγγραφο. Και αυτό από την έκδοση του Ιωάννη Θ. Γαλάνη, απο την οποία αντιγράφουμε:
     «Κατάλογοι των Πρακτικών των κατά χωρία ενεργηθεισών εκλογών των εκλογέων των δια την Εθνικήν Συνέλευσιν εκλεχθέντων πληρεξουσίων (Πρακτικά 3ης Σεπτεμβρίου Εθν. Συνελεύσεως εν Αθήναις 1844, σελίς 701).
 
Χωριό

Αριθμός
Πρακτικού

Ονόματα εκλογέων

Κόκλα

42

Γιαννάκης Γεωργίου

Ρένεσι

43

Σπήλιος Μπουρνάς

Καλλιάνι

44

Νικόλαος Γιαννικόπουλος
Πάϊκος Κακούρας


     (Ι. Θ. Γαλάνης. Ο τέως Δήμος Θελπούσης Γορτυνίας. Σελ. 132).

     7. ΕΓΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΤΡΟΠΑΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ  

         ΠΑΤΕΡΑ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑΣ ΤΟΝ ΜΑΡΤΙΟ ΤΟΥ 1853


     Το παρακάτω έγγραφο αφορά μια συλλυπητήρια επιστολή του Δήμου Τροπαίων τον Μάρτιο του 1853, σχετικά με τον θάνατο του πατέρα της βασίλισσας Αμαλίας. Ως ήδη έχουμε εκθέσει αρκετά μέλη του διοικητικού συμβουλίου του Δήμου Τροπαίων, όχι μόνον περί το 1841 αλλά και αργότερα, στο οποίο ανήκε διοικητικά το χωριό μας, ήταν από το Καλλιάνι. Το έγγραφο αυτό έχει ως εξής:

     «στοιχεία 1
     α. αρθ. 1845
     Το Δημοτικό Συμβούλιο Τροπαίων

     Συγκείμενον υπό του προέδρου κ. Σπήλιου Μπουρνά ως και των Μελών αυτού Γεωργίου Γιαννικόπουλου, Μήτρου Νικολακόπουλου, Σπήλιου Παπαδόπουλου, Στασινού Α. Στασινόπουλου, Γεωργίου Σαρρή, Δήμου Τσίτσου, Βασιλείου Διαμαντόπουλου και Γεωργίου Τσιόγκα.
     Συνήλθον σήμερα την εικοστήν εννάτην Μαρτίου 1853 εν Βερβίτση, εν τω δημοτικώ καταστήματι κατά πρόσκλησιν του Δημάρχου και επί παρουσία αυτού, ίνα εκφράσει την οποίαν ησθάνθη μετ' αυτού λύπην δια την αποβίωσιν του Σεβ. Πατρός της Σεβ. Ημών Βασιλίσσης αρχιδουκός του Ολδεμβούργου.
  
                                               Αποφαίνεται
     Εκφράζει την οποίαν ησθάνθη μετά του Δημάρχου αυτού βαθυτάτην δια το συμβάν τούτο λύπην, και επιφορτίζει τον υποστράτηγον κύριον Ιωάννην Θ. Κολοκοτρώνην και τον Βουλευτήν κύριον Π. Δεληγιάννην ίνα παρουσιασθώσι ενώπιον των Α.Α. Μ. Μ. και εξηγήσουσιν εκ μέρους του την οποίαν ησθάνθη λύπην δια το συμβάν τούτο, προσθέτοντας τας υπέρ της μακροβιότητος και της ευζωίας των ευχάς του.
     Αντίγραφον της παρούσης θέλει κοινοποιηθεί επιμελεία του προέδρου ενώπιον των προϊσταμέμων αρχών, το δε πρωτότυπον θέλει διαβιβασθή περι τους διαληφθέντας αντιπροσώπους δια τα περαιτέρω.
     Εγένετο και απεφασίσθη αυθημερόν εν Βερβίτσα.

Ο Δήμαρχος
Π. Στασινόπουλος

Ο Πρόεδρος
Σπήλιος Μπουρνάς
δια του Β. Διαμαντόπουλου

Τα Μέλη
Γεώργιος Σαρρής
Σπήλιος Παπαδόπουλος
Δήμος Τζίτζος
Γ. Γιαννικόπουλος
Στασινός Α. Στασινόπουλος
Γ. Τζιόγκας
Ν. Νικολακόπουλος
Οι δύο δια χειρός του κυρίου
Β. Διαμαντόπουλου».

     Το παραπάνω έγγραφο από τα (Γ. Α. Κ. / Οθωνικό Αρχείο - Υπουργείο Εσωτερικών. Φ117/ αρ. εγγρ. 89). Ακριβές αντίγραφο του εν λόγω εγγράφου, στο τέλος του παρόντος στο σχετικό Παράρτημα. Να επισημάνουμε εδώ ότι οι, Γεώργιος Γιαννικόπουλος, Β. Διαμαντόπουλος και Ν. Νικολακόπουλος ήταν από το Καλλιάνι.

     8. ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΛΛΙΑΝΙΟΥ ΤΟΝ ΙΟΥΛΙΟ ΤΟΥ 1862


     Μια ακόμα σημαντική και αξιοσημείωτη πρωτιά, και τούτο θα θέλαμε να τονίσουμε όλως ιδιαιτέρως, που καταγράφεται στο μέρος του χωριού μας είναι ότι, ήταν από τα πρώτα χωριά μαζί με την Βερβίτσα, στα οποία είχαν συσταθεί τα πρώτα Δημοτικά Σχολεία. Το πρώτο Δημοτικό Σχολείου του χωριού μας, που μπορείτε να δείτε στο τέλος του παρόντος στο σχετικό Παράρτημα, όπως η ανάγλυφη λιθοχαράκτη επιγραφή στο άνω γείσωμα της πόρτας της εισόδου μας πληροφορεί, κατασκευάστηκε το 1859.
     Από το έγγραφο που παραθέτουμε παρακάτω, από την έκδοση του Ν. Ι. Φλούδα φαίνεται σαφώς ότι στην περιοχή μας τα μόνα Δημοτικά Σχολεία που λειτουργούσαν την εποχή εκείνη, ήταν του Καλλιανίου και των Τροπαίων. Το σχετικό αυτό έγγραφο έχει ως εξής:

     «….Το 1833 συνεστήθη το πρώτον Ελληνικόν σχολείον εις το Ναύπλιον, το οποίον ήτο πρωτεύουσα του Ελληνικού Κράτους, το δε 1835 το πρώτον Ελληνικόν σχολείον εις την Αρκαδίαν (Τρίπολιν) και βραδύτερον εις κωμοπόλεις της Γορτυνίας, αν και ελειτουργούσαν εν Γορτυνία από του καιρού της Τουρκοκρατίας αι σχολαί Δημητσάνης και Βυτίνης εν Γορτυνία και του Άστρους εν Κυνουρία….». (Ν. Ι. Φλούδα. Βυζικιώτικα. Τόμος πρώτος. Σελ. 373).
     «….Ο Δήμαρχος Τροπαίων Παλαιολόγος Στασινόπουλος την 28ην Ιουλίου ιδίου έτους (1862) δι’ αναφοράς του εζήτησεν, όπως υποστώσιν εξετάσεις και οι μαθηταί του αρτισυστάτου Ελληνικού σχολείου Βυζικίου αν και η διάρκεια της διδασκαλίας ήτο μικρά και η πρόοδος «εξ αναλογίας». Ιδού το περιεχόμενον του εγγράφου αυτού.
 «Αρ. Πρωτ. 710
Εν Βυζικίω τη 28η Ιουλίου 1862
Επί της 5480 διαταγής του Επαρχείου
(Φέρει τόπον συντάξεως το Βυζίκιον διότι τούτο ήτο πρωτεύουσα του Δήμου Τροπαίων}

Προς το Βασιλικόν Επαρχείον Γορτυνίας.

Περί του ότι απαιτείται να διαταχθώσιν εξετάσεις και δια τους μαθητάς του Ελληνικού Σχολείου.
     Συμφώνως με την απαντωμένην δ/γήν προσεκλήθησαν τα μέλη των διορισθεισών εξεταστικών επιτροπών του εν Βερβίτζη και Καλλιανίω Δημοτικών Σχολείων, ίνα παρευρεώσι την ημέραν των εξετάσεων εις τα διδακτήρια και εκπληρώσωσι το καθήκόν των. Συγχρόνως δε είδοποιήθησαν περί τούτου και οι δημοδιδάσκαλοι. Παρτηρώ εις το Βασιλικόν Επαρχείον, ότι είναι καλόν να διαταχθώσιν ξετάσεις και των μαθητών του αρτισυστάτου ενταύθα Ελληνικού σχολείου, αν και η διάρκεια της μέχρι τούδε διδασκαλίας είναι μικρά και η πρόοδος αυτών εξ’ αναλογίας. Και τούτο ίνα εγερθή η φιλοτιμία των τε μαθητών και διδασκάλου. Εν περιπτώσει δε καθ’ ην δεν δύναται να παρευρεθώσιν εις τα εξετάσεις της προκειμένης σχολής τα μέλη της μιας ή της άλλης των εν λόγω επιτροπωώ, ας ευαρεστηθή το Β. Επαρχείον να προσκαλέση διορισμόν ειδικής επιτροπής, της οποίας ως μέλη προτείνομεν τους κ. κ. Δημήτριον Οικονόμου ιερέα, Κων. Ι. Στασινόπουλον, Κων. Σπυρόπουλον και Ν. Τσέρτον.

Ευπειθέστατος
Ο Δήμαρχος
ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ»
(Ν. Ι. Φλούδα. Βυζικιώτικα. Τόμος πρώτος. Σελ. 374 – 375).

     Β. ΜΙΚΡΕΣ ΑΞΙΟΠΡΟΣΕΚΤΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΑ  

         ΑΛΛΑ ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΛΛΙΑΝΙΟΥ


     1. 1941 – 1949


     Μέσα από την έκδοση του γειτονικού μας Σταυροδρομίου (Αλβάνιτσας), που πραγματοποιήθηκε το 1998 από τον δάσκαλο και συγγραφέα του έργου με τίτλο «το Σταυροδρόμι και ο οικισμός Μαυράδας», Γ. Ι. Μιχαλακόπουλο αντιγράφουμε:
     «…..Όταν κάποια Στρατιωτική Μονάδα έμενε στο Καλλιάνι, διαδόθηκε η φήμη, η οποία διέτρεξε τα Τρόπαια, Βυζίκι, Σταυροδρόμι, ότι οι Αντάρτες μάζευαν κόσμο, για να τον βάλλουν μπροστά, όταν επιτεθούν στο Καλλιάνι και να διστάζουν οι Στρατιώτες να πυροβολούν.
     Κατά κύματα, οι άνθρωποι, προχωρούσαν προς το Καλλιάνι, να προφυλαχθούν, από το Στρατό.
     Διανυκτέρευσαν εκεί και την επομένη γύρισαν στις εστίες τους. Ανάμεσα σ’ όλους ήταν και ο υπογράφων 15χρονος τότε. Και η φήμη ήταν φήμη. Αλλά ποιών ηλικιωμένων ήταν, η τόσο επικίνδυνη ιδέα, να πάνε «να μαντριαστούν» στο Καλλιάνι, με κίνδυνο μάλιστα να χτυπηθεί ο κόσμος, από το Στρατό, καθώς βάδιζε νύχτα, προς τα εκεί, κανείς δε γνωρίζει. Ασφαλώς, δεδομένης της φήμης, υπήρχαν πολύ πιο συμφέρουσες κινήσεις, που εμπειροπόλεμοι δεν επέβαλαν, μέσα στον πανικό όλων». (Γ. Ι. Μιχαλακόπουλου. Το Σταυροδρόμι και ο οικισμός Μαυράδας. Τόμος Ι. Σελ. 359-360).

     2. Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ


     Όπως είδαμε παραπάνω ένα από τα πρώτα Δημοτικά Σχολεία που λειτούργησαν στην περιοχής μας ήταν και αυτό του χωριού μας. Τα χρόνια όμως που πέρασαν, αφ’ ενός μεν η αύξηση του πληθυσμού και κατά συνέπεια και των μαθητών του σχολείου, αφ’ ετέρου δε ο αναγκαίος εκσυγχρονισμός επέβαλε την κατασκευή ενός νεώτερου Σχολικού συγκροτήματος στο χωριό μας. Ένα νεώτερο σχολείο που είχε κατασκευασθεί στον περίβολο της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου, δεν έφθανε να καλύψει τις ανάγκες του αυξημένου αριθμού των μαθητών του χωριού μας. Κάποια κτίρια τα οποία αργότερα λειτούργησαν σαν καφενεία στην πλατεία του χωριού, στέγασαν και αυτά για μερικά χρόνια κάποιες τάξεις μαθητών του Δημοτικού. Αυτό κράτησε μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960, οπότε κατασκευάστηκε το νεώτερο σχολείο του χωριού μας. Κάποιες σχετικές έγγραφες αναφορές, της εποχής εκείνης, για την κατασκευή του εν λόγω κτιρίου και τα παρακάτω αποσπάσματα από την έκδοση «τα νέα του Βυζικίου».

     «….Το παλαιόν νεκροταφείον ισοπεδώνεται δια την ανέγερσιν νέου διδακτηρίου…». (Ν. Ι. Φλούδα. Νέα του Βυζικίου. Ιούλιος 1960. Φ 1).

     «Το νεκροταφείον μετεφέρθη πρότινος εις απόστασιν 200 μ βορείως του πρώτου (παλαιού)». (Ν. Ι. Φλούδα. Νέα του Βυζικίου. Σεπτέμβριος 1961. Φ. 15ον).

     «ΘΕΜΕΛΙΩΣΙΣ ΝΕΟΥ ΔΙΔΑΚΤΗΡΙΟΥ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΑΛΛΙΑΝΙΟΥ

     Κατά το τελευταίον δεκαήμερον του μηνός Νοεμβρίου 1960, έγινε η θεμελίωσις του νέου διδακτηρίου του Δημοτικού Σχολείου Καλλιανίου, αλλ’ η εργασία της ανεγέρσεως διεκόπη προσωρινώς κατά Δεκέμβριον παρελθόντος έτους ελλείψει χρημάτων δαπανηθεισών των 50.000 δρχ. τας οποίας διέθετεν η Σχολική Εφορεία του Σχολείου….». (Ν. Ι. Φλούδα. Νέα του Βυζικίου. Ιανουάριος 1961. Φ. 7ον).

     «….Δια την συνέχησιν των εργασιών του Σχολείου εδόθη νέα πίστωσις εκ δρχ. 90.000 παρά του Νομαρχ. Ταμείου. Το Σχολείον είναι διθέσιον και το κτίριον κατασκευάζεται με την προοπτικήν ότι θα προαχθεί εις τριθέσιον (τριτάξιον) καθόσον κατά το παρελθόν Σχολ. Έτος εξητάσθησαν 120 μαθηταί. Εν τω μεταξύ το Σχολείον στεγάζεται εις οικήματα επί ενοικίω….». (Ν. Ι. Φλούδας. Τα Νέα του Βυζικίου. Σεπτέμβριος 1961. Έτος 2. Φύλλον 15. Σελ. 59).

     Έτσι λοιπόν όπως πληροφορούμαστε το νέο Σχολικό κτίριο θεμελιώθηκε το «τελευταίο δεκαήμερο του μηνός Νοεμβρίου του 1960». Να σημειώσουμε ότι τούτο έγινε στην θέση του παλαιότερου νεκροταφείου του χωριού μας, ελλείψει του αναγκαίου χώρου. Παλαιότερα νεκροταφεία, εκτός από τα αρχαιότερα που είναι διάσπαρτα στην ευρύτερη περιοχή του χωριού μας, λειτούργησαν καθόσον πληροφορηθήκαμε από διάφορους συμπατριώτες μας, στον περίβολο της εκκλησίας του Προφήτη Ηλία καθώς και στον περίβολο της εκκλησίας του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου. Σύμφωνα με μαρτυρίες των κατοίκων του χωριού μας, στα μέρη αυτά, κατά καιρούς έχουν βρεθεί υπολείμματα παλαιοτέρων τάφων.
     Ας επιστρέψουμε όμως στις αναφορές για την ανέγερση του νέου και πιθανόν του τελευταίου σχολικού κτιρίου του χωριού μας. Όπως πληροφορηθήκαμε από την εν λόγω έκδοση του 1961, το «παρελθόν έτος εξητάσθησαν 120 μαθηταί». Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το Σχολείο μας τελικά έκλεισε, λόγω έλλειψης μαθητών, από την αρχή του σχολικού έτους 2001 – 2002.
     Μια ακόμα καταγραφή σχετικά με την κατασκευή του νέου σχολικού συγκροτήματος του χωριού μας, από την έκδοση «Αδελφότης Καλλιανιωτών» και η ακόλουθη:

     «Να αποπερατωθή η κατασκευή του Δημοτικού Σχολείου Καλλιανίου

     Η έλλειψις καταλλήλων αιθουσών διδασκαλίας υπεχρέωσε τους 130 μαθητάς του τριθεσίου δημοτικού Σχολείου Καλλιανίου – Γορτυνίας να κλεισθούν εις ανθυγιεινά οικήματα με την ελπίδα ότι συντόμων ο Οργανισμός Ανεγέρσεως Σχολικών Κτιρίων του Υπουργείου παιδείας θα χορηγήση χρηματική βοήθεια δια να ολοκληρωθή το έργον του νέου Δημοτικού Διδακτηρίου, το οποίον από διετίας παραμένει ημιτελές.
      Μέχρι σήμερον με χρηματική αρωγή του Νομαρχιακού ταμείου Αρκαδίας κατεσκευάσθη ο οικοδομικός σκελετός. Έκτοτε αι εργασίαι έχουν διακοπή ελλείψει χρημάτων. Το Υπουργείον Παιδείας παρακαλείται να ενισχύση οικονομικώς την Σχολική Εφορίαν Καλλιανίου, ίνα αποπερατωθή το διδακτήριον και στεγασθούν οι μαθηταί εις υγιεινάς αιθούσας, επ΄ωφελεία της κοινωνίας και της Πατρίδος μας.».  (Αδελφότης Καλλιανιωτών. Μάρτιος 1964. Έτος 1ον. Αρ. φύλ. 2).
     Πράγματι το καινούργιο Δημοτικό Σχολείο του χωριού μας, που μπορείτε να δείτε στο τέλος του παρόντος στο αντίστοιχο σχετικό Παράρτημα, όπως αυτό είναι σήμερα, ολοκληρώθηκε και λειτούργησε το εκπαιδευτικό έτος 1966 – 1967. Οι ενέργειες όμως των παλαιοτέρων συμπατριωτών μας για την αναβάθμιση του χωριού μας δεν σταμάτησε εδώ. Έτσι όπως πληροφορούμαστε από την έκδοση «Ένωσις Καλλιανιωτών» του 1965, νέες ενέργειες για την κατασκευή και ενός Γυμνασίου είχαν ξεκινήσει την εποχή που αναφερόμαστε. Η σχετική καταγραφή έχει ως εξής:
     «Ο εν Αθήναις διαμένων συμπατριώτης μας κ. Τάκης Κοκοσιούλης, υπάλληλος εν Αθήναις Γυμνασίου, μας απέστειλε προ ημερών επιστολή εις την οποίαν μας καθιστά γνωστόν, ότι ενεργεί δια την ίδρυσιν Γυμνασίου εις ΚΑΛΛΙΑΝΙ. Η επιστολή του ανεγνώσθη δημοσία και οι κάτοικοι τον ευχαριστούν.
     Την τοιαύτην προσπάθειαν πάντες ενισχύουν. Ουδέν ακατόρθωτον». (Ένωσις Καλλιανιωτών. Απρίλιος 1965. Έτος 2ον. Αρ. φύλ.11).
     Τελικά να σημειώσουμε ότι η προσπάθεια αυτή δεν ευοδώθηκε και όπως προαναφέραμε τελικά και το υπάρχον δημοτικό σχολείο έκλεισε, λόγω έλλειψης μαθητών, το σχολικό έτος 2001 – 2002. 

     3. ΜΝΗΜΕΙΟ ΗΡΩΩΝ


     «Υπό της Ενώσεως των Καλλιανιωτών ετοποθετήθη εις την είσοδον της Κοινότητος στήλη ηρώου των πεσόντων». (Ν. Ι. Φλούδας. Νέα του Βυζικίου. Αύγουστος 1963. Φ. 38).
     «Την 15ην Αυγούστου ενεστώτος έτους έλαβε χώραν ειδική τελετή δια τα αποκαλυπτήρια του ηρώου των πεσόντων, όπερ ανηγέρθη δαπάναις της εν Αθήναις ενώσεως των απανταχού Καλλιανιωτών». (Ν. Ι. Φλούδας. Νέα του Βυζικίου. Σεπτέμβριος 1963. Φ. 39).
     Την στήλη του ηρώου των πεσόντων Καλλιαναίων αγωνιστών, κατά τον χρόνο της κατασκευής της, τον Αύγουστο του 1963, μπορείτε να δείτε στο τέλος του παρόντος στο σχετικό Παράρτημα. Η τοποθεσία που είχε εκλεγεί για την ανέγερση του ηρώου ήταν δεξιά από τις σκάλες της εισόδου του σχολείου.
     Αντίθετα, το σημερινό ηρώο του χωριού μας, λόγω των έργων που έγιναν στην τοποθεσία που ευρίσκετο το παλαιότερο, μπορείτε να δείτε επίσης στο τέλος του παρόντος στο σχετικό ανάλογο Παράρτημα.

     4. ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ – ΔΡΟΜΟΙ


     Μερικές καταγραφές που αφορούν την εξέλιξη του χωριού και γενικότερα της περιοχής του, όσον αφορά κυρίως τους δημόσιους δρόμους και οι ακόλουθες:
     «…Εν γένει όμως η Γορτυνία αναξίως παρημελήθη και κατά την πρώτην και κατά την δευτέραν Βασιλείαν. Μόλις προ δύο ετών επερατώθη αμαξιτή οδός μέχρι Δημητσάνης και Λαγγαδίων, τοιαύτη δε συγκοινωνία δεν υπάρχει έτι προς την Ηλείαν, μεθ’ ής τόσα συνδέουσιν αυτήν συμφέροντα….». (Τ. Κανδηλώρου. Ιστορία της Γορτυνίας. Σελ. 325).

     «….Το τμήμα της οδού Λαγκαδίων – Καλλιανίου που περιλαμβανόταν στην Εθνική οδό Τρίπολης – Πύργου, άρχισε να κατασκευάζεται το 1891 (αριθμός εγκριτικής διαταγής 15724/16-9-1891 με προϋπολογισμό δαπάνης 370.000 δρχ.). Μέχρι το 1893 είχε δαπανηθεί το ποσό των 46.939 δρχ. και έως το 1903 είχαν δαπανηθεί συνολικά για έργα «τετελεσμένα» 491.437 δρχ….». (Ι. Θ. Γαλάνης. Ο τέως Δήμος Θελπούσης Γορτυνίας. Σελ. 570).

     «….Το τμήμα της οδού Καλλιανίου – Μπέλεσι άρχισε να κατασκευάζεται το 1891 (αριθμός εγκριτικής διαταγής 15723/16-9-1891 με προϋπολογισμό δαπάνης 262.400 δρχ.). Μέχρι το 1893 είχε δαπανηθεί το ποσό των 32.964 δρχ. και έως το 1907 είχαν δαπανηθεί συνολικά για έργα «τετελεσμένα» 481.672 δρχ….». (Ι. Θ. Γαλάνης. Ο τέως Δήμος Θελπούσης Γορτυνίας. Σελ. 570).

     Και ενώ αυτά συνέβαιναν περί το 1891, από τότε τα πράγματα δεν άλλαξαν σημαντικά. Οι κύριοι άξονες που συνδέουν το χωριό μας με τα μεγάλα αστικά κέντρα της περιοχής μας, όπως της Τρίπολης και του Πύργου, παραμένουν στην ίδια κατάσταση. Κάποιες προσπάθειες που εκδηλώθηκαν τα τελευταία χρόνια για την βελτίωση των οδικών αυτών αξόνων παραμένουν σε κατάσταση επισκευής.
     Παράλληλα όμως η βελτίωση των αγροτικών δρόμων της περιοχής εκδηλώθηκε, από την αρχή της δεκαετίας του 1970 και ολοκληρώθηκε περί τα τέλη της δεκαετίας του 1980. Πολλοί αγροτικοί δρόμοι ανοίχθηκαν την ανωτέρω χρονολογική περίοδο και σήμερα οι περισσότερες αγροτικές περιοχές του χωριού μας έχουν πρόσβαση από μηχανοκίνητα μέσα.

     5. ΗΛΕΚΤΡΟΦΩΤΙΣΜΟΣ


     Κάποια σχετική αναφορά για την εγκατάσταση του ηλεκτρικού δικτύου στο χωριό μας και η ακόλουθη:
     «….Πολλαί οικίαι εκ των 224 του χωρίου και καταστήματα, έχουσιν ηλεκτροφωτισθή από του 1957….». (Ν. Ι. Φλούδα. Νέα του Βυζικίου. Σεπτέμβριος 1961. Φ. 15ον).
     Η πληροφορία αυτή ενδεικτική για τον χρόνο της ηλεκτροδότησης του χωριού μας, η οποία άρχισε από το 1957, ήτοι μερικά χρόνια μετά την περάτωση των εργασιών της υδροηλεκτρικής παραγωγικής μονάδας του σταθμού του Λάδωνα.

     6. ΥΔΡΕΥΣΗ


     Η αρχή της δεκαετίας του 1960 ήταν ως φαίνεται η αρχή μιας νέας πολιτιστικής ώθησης για το χωριό μας. Πολλά έργα, ως οι αντίστοιχες καταγραφές αφήνουν να εννοηθεί, έγιναν την δεκαετία αυτή. Ένα ακόμα κοινωφελές έργο, ήταν και η κατασκευή του δικτύου ύδρευσης του χωριού μας.
     Μερικές καταγραφές για το θέμα αυτό και οι ακόλουθες:
     «….Από το Νομαρχειακό Ταμείο εδόθη δάνειον 75 χιλ. δρχ δια το εσωτερικόν δίκτυον υδρεύσεως και ούτω θα κατασκευασθούν 7 – 8 κρήναι μέχρι και του Οκτωβρίου. Έτσι θα λυθή το πρόβλημα υδρεύσεως το οποίον επί έτη απησχόλησεν τους κατοίκους. Πρώτα υδρεύετο το χωρίον από την Γούρνα, Κάτου Βρύση και Πλάκες. Το 1956 μετεφέρθη το ύδωρ της πηγής «Χαλινό», της Αετοράχης εις την είσοδον του χωρίου….». (Ν. Ι. Φλούδας. Τα Νέα του Βυζικίου. Σεπτέμβριος 1961. Έτος 2. Φύλλον 15. Σελ. 59).
     «….Ήρχισεν η διανομή του ύδατος εντός του χωρίου, εις το οποίον θα τοποθετηθούν 17 περίπου κρήναι δια δαπάνης 60 χιλ. δρχ….». (Ν. Ι. Φλούδας. Τα Νέα του Βυζικίου. Δεκέμβριος 1961. Φυλ. 18. Σελ. 76).
     Έτσι κατασκευάσθηκε και το υδρευτικό δίκτυο του χωριού μας. Βέβαια τα χρόνια που ακολούθησαν το δίκτυο αυτό βελτιώθηκε και επεκτάθηκε. Ακόμα επειδή η ποσότητα του νερού ήταν ανεπαρκής από την πηγή του «Χαλινού», ακολούθησαν κάποια περαιτέρω έργα βελτίωσης του δικτύου τα μετέπειτα χρόνια. Το νερό της ύδρευσης συμπληρώθηκε από την πηγή της «Γούρνας» και κατασκευάστηκε καινούργια δεξαμενή νερού στο υψηλότερο σημείο του χωριού. Σήμερα το δίκτυο της ύδρευσης έχει συμπληρωθεί με νερό, από τα πρόσφατα έργα που έγιναν. Το καινούργιο δίκτυο έρχεται από το «τρίτο παράθυρο» του αγωγού του υδροηλεκτρικού σταθμού της Δ. Ε. Η. στον Λάδωνα. Παράλληλα ένα άλλο έργο που βρίσκεται σε εξέλιξη είναι και το αποχετευτικό δίκτυο του χωριού μας. Πρόσφατα, περί το 1996, μετά την εξασφάλιση των απαραίτητων χρηματικών πιστώσεων, κατασκευάστηκε και το αποχετευτικό δίκτυο. Βέβαια, αν και τούτο παραμένει ακόμα σε κατάσταση αναμονής, πρέπει να σημειώσουμε, ότι και εδώ το χωριό μας πρωτοπορεί, μιας και είναι από τα λίγα χωριά που έχουν σημειώσει πρόοδο στον τομέα αυτό. Για την λειτουργία του δικτύου αυτού υπολείπεται η κατασκευή του ανάλογου εργοταξίου βιολογικού καθαρισμού των λυμάτων.
     Στο τέλος του παρόντος παραθέτουμε μια φωτογραφία από τις πρώτες βρύσες του υδρευτικού δικτύου του χωριού μας. Μπορείτε να την δείτε στο αντίστοιχο σχετικό Παράρτημα.

     7. ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΣΙΤΑΠΟΘΗΚΗΣ


     Ένα ακόμα έργο, στα πολλά που έγιναν την δεκαετία του 1960, έρχεται να προστεθεί στον κατάλογο των κατασκευών και κοινωφελών έργων του χωριού μας. Μια ακόμα σχετική καταγραφή και η ακόλουθη:
     «….Κατεσκευάσθη και ετέρα αποθήκη του Συνεταιρισμού, μεγάλης χωρητικότητας, η οποία θα εξυπηρετή πλέον από τα 15 γειτονιά χωριά με γεωργικά εφόδια της Αγροτικής Τραπέζης…..». (Εφ. Ένωσις Καλλιανιωτών. Οκτώβριος 1965. Φ. 15).
     Μια φωτογραφία όπως είναι σήμερα οι προαναφερόμενες αποθήκες του Γεωργικού Συνεταιρισμού του χωριού μας, μπορείτε να δείτε στο τέλος του παρόντος στο σχετικό ανάλογο Παράρτημα. Μπορεί σήμερα στις αποθήκες αυτές να μην υπάρχουν «γεωργικά εφόδια», αλλά ως ήδη έχουμε εκθέσει δεν υπάρχουν ούτε παραγωγοί.

     8. ΔΙΑΦΟΡΑ


     Μερικές ακόμα ειδήσεις, που κάποτε αποτέλεσαν, κύρια άρθρα κάποιων τοπικών κυρίως εκδόσεων, είναι και αυτές που θα ακολουθήσουν. Μπορεί βεβαίως να μην έχουν την αίγλη ενός σημαντικού συμβάντος αλλά δεν μπορούμε να παραβλέψουμε την αξία τους για την εξελικτική πορεία και την πολιτιστική αναβάθμιση του χωριού μας. Οι μικρές αυτές ειδήσεις, ενδεικτικές για τον χρόνο που πραγματοποιήθηκαν καθώς και για αυτά που περιλαμβάνουν, είναι οι ακόλουθες:

     1. «ΤΡΑΚΤΕΡ ΕΙΣ ΚΡΙΧΑ
     Εις το Καλλιάνι έκαμε την εμφάνισίν του ΤΡΑΚΤΕΡ, το οποίον έφερε ο συμπατριώτης κ. Θεοδ. Αλεξόπουλος δια να καλλιεργήση το μεγάλο κτήμα του εις ΚΡΙΧΑ. Όποιος θέλει εκ των Καλλιανιωτών δύναται να χρησιμοποιήση το ΤΡΑΚΤΕΡ δια καλλιέργεια. Δια της τοιαύτης μηχανικής καλλιεργείας η παραγωγή αυξάνεται και ο αγρότης δεν βασανίζεται. Καλή αρχή. Ας εφαρμόσουμε την μηχανική καλλιέργεια προς ωφέλειαν του τόπου μας. (Εφ. Ένωσις Καλλιανιωτών. Απρίλιος 1965. Φ. 11).

     2. «Ο Κ. Χαρ. Καπετανάκος ίδρυσεν ηλεκτρικόν εργοστάσιον μαλλίνων κουβερτών. Ο Κ. Ηλίας Διαμαντόπουλος εγκατέστησεν εις το κατάστημά του μεγάλο ηλεκτρικό ψυγείον». (Ν. Ι. Φλούδας. Νέα του Βυζικίου. Ιούνιος 1963. Φ. 36).

     9. ΝΕΟΤΕΡΑ


     Κάποια ακόμα νεότερα κοινωφελή έργα που πραγματοποιήθηκαν στο χωριό μας ή την ευρύτερη αγροτική περιοχή του και τα οποία μπορούμε να καταγράψουμε εδώ είναι ακόμα τα ακόλουθα.
     Την δεκαετία του 1970 και 1980, ως προαναφέραμε, η διάνοιξη των αγροτικών κυρίως δρόμων με αποτέλεσμα την εύκολη και γρήγορη πρόσβαση στα περισσότερα χωράφια της αγροτικής περιοχής μας με μηχανοκίνητα μέσα.
     Την ασφαλτόστρωση των δρόμων του χωριού μας την δεκαετία κυρίως του 1980. Με τον τρόπο αυτό έπαψαν από το Καλλιάνι, (Καλ = λάσπη), και οι λάσπες.
     Την κατασκευή και την περάτωση των εργασιών του ξενώνα του χωριού μας, την δεκαετία του 1990. Ένα οικοδόμημα στον περίβολο του Δημοτικού σχολείου, το οποίο στεγάζει τους ξένους και επισκέπτες του χωριού μας. Μια φωτογραφία του νέου ξενώνα του χωριού μας ο οποίος άρχισε να λειτουργεί από το 2001 περίπου, μπορείτε να δείτε στο τέλος του παρόντος στο αντίστοιχο Παράρτημα.
     Να σημειώσουμε εδώ, πως η ιστορία επαναλαμβάνεται, καθόσον στον αντίστοιχο πλειστηριασμό για την εκμίσθωση του παρόντος ακινήτου την ανωτέρω χρονολογία, ως πλειοδότης και ως εκ τούτου ο διαχειριστής του εν λόγω κτιρίου κρίθηκε κάποιος από την Δημητσάνα. Μην ξεχνάμε ότι οι προσόδοι του χωριού μας κατά το 1821 είχαν αγοραστεί από τον Δημητσανίτη Ευθύμιο Νικολάου.
    

     Γ. ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΛΛΙΑΝΙΟΥ


     Η λαϊκή σοφία είναι ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός. Κατά καιρούς μας έχει δώσει αρκετά τέτοια παραδείγματα. Αυτή εκφράζεται είτε μέσα από τις διάφορες παροιμίες και αποφθέγματα είτε με διάφορα δίστιχα ή τετράστιχα στα οποία εκφράζονται με απλά λόγια μεγάλα και δύσκολα θέματα. Οι παροιμίες και τα αποφθέγματα αυτά, είναι αποτέλεσμα πολύχρονων παρατηρήσεων σε γεγονότα ή καταστάσεις του καθημερινού βίου. Τα αποτελέσματα των παρατηρήσεων αυτών εκφράζονται απλά, χωρίς την επιστημονική εξήγηση που τα προκαλεί ή τα συνοδεύει. Δεν θα μπορούσε άλλωστε να γίνει κάτι τέτοιο γιατί την εποχή που καταγράφηκαν, οι ανάλογες επιστήμες βρισκόταν ακόμα σε «σπαργανική» κατάσταση. Μπορεί με άλλα λόγια να μην ήταν γνωστοί οι νόμοι ή τα αίτια που προκαλούσαν κάποιο τέτοιο γεγονός αλλά το αποτέλεσμα του γεγονότος ήταν γνωστό, γιατί είχε καταγραφεί με την πολύχρονη παρατήρησή του και ήταν αναμενόμενο γιατί επαναλαμβανότανε και συνέβαινε, όποτε και άμα συνέτρεχαν οι λόγοι της δημιουργίας του.
     Μια τέτοια λαϊκή ρύση έχει διατυπωθεί από τα παλιά χρόνια και συνεχίζει να λέγεται ακόμα και σήμερα τόσον στο χωριό μας όσον και στα πλησιόχωρα με αυτό. Η ρύση αυτή έχει σχέση με τα Μετεωρολογικά φαινόμενα της περιοχής του Καλλιανίου και είναι η εξής:

                                       «Παν’ τα σύννεφα στην Πάτρα
                                                    παν’ τα ρέματα γεμάτα
                                           παν’ τα σύννεφα στην Μάνη
                                                 πάντα το νερό δεν πιάνει»

     Βέβαια η καταγραφή τέτοιων ρύσεων ή αποφθεγμάτων δεν είναι κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα της περιοχής μας. Κάτι ανάλογο επικρατεί και σε διάφορες άλλες περιοχές ή χωριά. Ένα σχετικό παράδειγμα είναι και το ακόλουθο:

                       «….Σαν δεις τον Πόρο μελανό – την Αραβίκια μαύρη
                              πάρε το γαϊδουράκι σου – και πες πως είναι βράδυ.
                              (Δηλαδή θα βρέξει γι’ αυτό φύγε νωρίς).
                               (Σ. Π. Πατρικουνάκου. Βαχός Μάνης. Σελ. 80).

     Σίγουρα όμως δεν είναι τα δύο μοναδικά φαινόμενα. Σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας οι άνθρωποι έχουν δημιουργήσει ανάλογα αποφθέγματα ειδικά για τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες του τόπου τους. Η κατ΄ εξοχήν αγροτική οικονομία και οι ασχολίες των κατοίκων εξαρτιόταν σε μεγάλο βαθμό από τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες των εκάστοτε εποχών.
    Ίσως να μην καταπιανόμαστε με το θέμα και να το δεχόμαστε όπως μας μεταφέρεται και το έχουν αποδεχτεί τόσες και τόσες γενιές στο πέρασμα του χρόνου. Επειδή όμως λόγω της φύσεως της δουλειά μας, θα προσπαθήσουμε να σας παρουσιάσουμε εδώ την επιστημονική εξήγηση του ανωτέρω τετράστιχου και κατ’ επέκταση του Μετεωρολογικού αυτού φαινομένου.
     Έτσι λοιπόν, λέγοντας καιρό εννοούμε τις ατμοσφαιρικές συνθήκες που επικρατούν σε μια περιοχή σε μια δεδομένη στιγμή ή ημέρα. Η πρόβλεψη του καιρού και η διαπίστωση των καιρικών συνθηκών ενός τόπου ήταν και είναι ένα σημαντικό γεγονός. Τούτο γιατί έτσι καθορίζουμε πως θα αντιμετωπίσουμε την συγκεκριμένη ημέρα. Καθορίζουμε από το πώς θα ντυθούμε μέχρι ποιες θα είναι οι ασχολίες μας την ημέρα αυτή. Ο καιρός και η πρόβλεψή του, τουλάχιστον τα παλαιότερα χρόνια, για την κατ’ εξοχήν αγροτική περιοχή του χωριού μας είχε ανέκαθεν ιδιαίτερη σημασία.
     Σύμφωνα λοιπόν με τους Μετεωρολογικούς νόμους που διέπουν τον πλανήτη μας τα Μετεωρολογικά συστήματα που δημιουργούνται στο βόρειο ημισφαίριο και ειδικότερα στο γεωγραφικό πλάτος, όπου έχει την γεωγραφική της θέση και η χώρα μας, έχουν πάντοτε κίνηση εκ δυσμών προς ανατολάς. Ο συνδυασμός των διαφόρων βαρομετρικών συστημάτων όπως, των χαμηλών και υψηλών πιέσεων, σε συνδυασμό επίσης με την θερμοκρασία, την υγρασία, την εξάτμιση και άλλους παράγοντες δημιουργούν τα θερμά ή ψυχρά μέτωπα, τα σύννεφα, τις βροχές, τις καταιγίδες και γενικότερα το κλίμα μιας περιοχής.
     Οι μετεωρολογικοί νόμοι τώρα που διέπουν ένα βαρομετρικό πεδίο χαμηλών πιέσεων, με λίγα λόγια είναι, ότι οι άνεμοι που κινούνται γύρω από αυτό, έχουν συγκλίνουσα προς το κέντρο του χαμηλού κατεύθυνση και αντίθετη της φοράς των δεικτών του ωρολογίου, ήτοι κίνηση αριστερόστροφη.
     Έτσι λοιπόν εκείνο που έχει σημασία και επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το κλίμα της περιοχής του χωριού μας, είναι η γεωγραφική θέση στην οποία βρίσκεται ένα τέτοιο βαρομετρικό πεδίο χαμηλών πιέσεων, το οποίο δημιουργεί τρόπον τινά τα έντονα Μετεωρολογικά φαινόμενα όπως την δημιουργία των σύννεφων, των βροχών, των καταιγίδων, της χιονόπτωσης κ.ά. Όταν λοιπόν το εν λόγω χαμηλό βαρομετρικό πεδίο δημιουργείται ή ευρίσκεται δυτικά του Καλλιανίου, στην ευρύτερη περιοχή του Ιονίου πελάγους τότε τα «….σύννεφα παν΄ τη Πάτρα και ρέματα ….γεμάτα». Αυτό σημαίνει ότι τα σύννεφα που βλέπουμε από το  Καλλιάνι και την γύρω περιοχή του, σύμφωνα με τους Μετεωρολογικούς νόμους, κατευθύνονται προς την Πάτρα και οι δημιουργούμενοι άνεμοι στην περιοχή μας, φυσάνε από νότια κυρίως διεύθυνση. Το βαρομετρικό αυτό χαμηλό σε συνδυασμό με την εκ δυσμών προς ανατολάς κίνηση της γης, δημιουργεί τις βροχές ή καταιγίδες στην περιοχή μας.
     Το αντίθετο με το προαναφερθέν συμβαίνει όταν το βαρομετρικό χαμηλό βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του Καλλιανίου ήτοι στην ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου. Τότε τα σύννεφα που βλέπουμε από την περιοχή του χωριού μας, κινούνται προς την Μάνη και οι άνεμοι είναι από βόρεια κυρίως διεύθυνση. Η περιστροφική κίνηση της γης απομακρύνει το χαμηλό της περιοχής του Αιγαίου και έτσι στην περίπτωση αυτή, «….πάντα το νερό δεν πιάνει».
     Μια δεύτερη λαϊκή ρύση για τα Μετεωρολογικά φαινόμενα της περιοχής μας είναι και το:

                                         «αν αστράψει στο Σανταμέρι
                                                     περίμενε το μεσημέρι»

     Το Σανταμέρι πρόκειται για το Αχαϊκό χωριό Σανταμέρι, και βρίσκεται βορειοδυτικά του Καλλιανίου, προς την κατεύθυνση της Πάτρας. Αυτό σημαίνει πως η θέση του ήδη δημιουργηθέντος βαρομετρικού χαμηλού, βρίσκεται σε τέτοια τοποθεσία που η επελθούσα βροχή ή καταιγίδα, θα ξεσπάσει μέχρι ή περίπου γύρω στο μεσημέρι.
     Μερικά τέτοια παραδείγματα από δημιουργούμενες κλιματολογικές συνθήκες, σε πραγματική βάση, καθώς επίσης και τις διάφορες θέσεις των βαρομετρικών χαμηλών, α) δυτικά του Καλλιανίου και β) ανατολικά του Καλλιανίου μπορείτε να δείτε στο τέλος του παρόντος στα σχετικά ανάλογα Παραρτήματα. Ενώ τέλος, στο αντίστοιχα Παραρτήματα στο τέλος του παρόντος μπορείτε να δείτε την κίνηση και την διεύθυνση των ανέμων σε ένα βαρομετρικό πεδίο χαμηλών πιέσεων στο βόρειο ημισφαίριο και ακόμα μια ηλιούλουστη ημέρα στην περιοχή του χωριού μας.
     Πέρα από τα παραπάνω και σχετικά με τα καιρικά φαινόμενα του χωριού μας, οι παλαιότεροι Καλλιαναίοι συνήθως έκαναν πρόγνωση του καιρού, από το πέταγμα των χελιδονιών, το νίψιμο της γάτας, κ.λ.π., Ένα ακόμα ενδεικτικό σημάδι ήταν από τα σύννεφα που εντόπιζαν και δημιουργούνταν στην κορυφή του όρους Βουνούκας, σήμερα Μίνθης, της Ολυμπίας. Μια σχετική αναφορά για το γεγονός αυτό μας δίνει και ο εκ Βυζικίου Ν. Φλούδας. Η καταγραφή αυτή έχει ως εξής: «ΚΑΙΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ. Προγνωστικά του καιρού. Ως προγνωστικά βροχών θεωρούνται κυρίως τα μαύρα σύννεφα, άτινα παρατηρούνται εις τας κορυφάς των πέριξ βουνών, ες επίσης και οιουδήποτε νέφους επικαθημένου εις την κορυφήν του Μεσσηνιακού όρους Μίνθη (Βουνούκας)….». (Ν. Ι. Φλούδα. Βυζικιώτικα. Τόμος πρώτος. Σελ. 52).
     Αυτά λίγα από τα καιρικά φαινόμενα του Καλλιανίου.

     3. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ


     Αυτές ήταν οι μικρές «ειδησούλες» του χωριού μας. Βέβαια τα στοιχεία αυτά αρχίζουν από μια εποχή από την οποία υπήρχαν και βοήθησαν στην καταγραφή του κεφαλαίου αυτού. Τι μπορεί να συνέβαινε τα παλαιότερα «σκοτεινά», από ιστορικής άποψης, χρόνια παραμένουν άγνωστα.
     Σκιαγραφήσαμε με κάποια γεγονότα και καταγραφές, την εξελικτική πορεία του χωριού μας στο πέρασμα του χρόνου. Μια εξέλιξη, όπως την  αντιλαμβανόμαστε εμείς τώρα, η οποία άρχισε από τις αρχές της δεκαετίας του 1960. Βέβαια η εξέλιξη αυτή δεν κράτησε πολλά χρόνια. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 άρχισε η «παρακμή». Ο πληθυσμός ελαττώθηκε. Η φτωχή γη και η δύσκολη κτηνοτροφία παραμελήθηκε. Η «παρακμή» του χωριού συνεχίζεται και επί των ημερών μας. Το μέλλον και ο καταλυτικός χρόνος θα μας δείξει τα αποτελέσματα.



0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου