Τετάρτη 11 Μαΐου 2011

Η ιστορία του. Κεφάλαιο 8. Τοπωνύμια (Μέρος Ι).


ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ (ΜΕΡΟΣ Ι)

 

ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΑΛΛΙΑΝΙΟΥ


    
    1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

 

     Όλοι οι Καλλιαναίοι λίγο πολύ έχουμε κάποιες μικρότερες ή μεγαλύτερες ιδιοκτησίες στην ευρύτερη περιοχή του Καλλιανίου. Σε διάφορες περιοχές, που αποδίδονται με διαφορετικά ονόματα (τοπωνύμια). Αν αναλογιστούμε όμως ότι: «….κανένα όνομα δεν είχε κάποτε την σημασία του….», ή ότι «…τα τοπωνύμια αυτά έχουν τη δική τους ζωή και μας μεταφέρουν ένα μήνυμα, άλλοτε φανερό, άλλοτε λίγο διαφοροποιημένο, άλλοτε πεισματικά κρυμμένο σε βαθμό που το τοπωνύμιο να φαίνεται πως δεν έχει καμιά σημασία, πράγμα που όμως δεν συμβαίνει. Mένει σε μας χρησιμοποιώντας κάθε δυνατή πληροφορία (ιστορική, γλωσσική,  πραγματολογική), να ανιχνεύσουμε το μήνυμα που μεταφέρουν και να το χρησιμοποιήσουμε για την καλύτερη κατανόηση της ιστορίας και του πολιτισμού της περιοχής….». (Κων/νος Δ. Ντίνας. Κοζανίτικα Επώνυμα 1759-1916).
     Επειδή ακόμα και εμάς, «….μας ενδιέφερε η διάσωση και ο εντοπισμός του τοπωνυμίου, που η λήθη άρχισε ήδη να σκεπάζει αφού και σήμερα, πολλοί νέοι, όχι μόνον τα αγνοούν, στη γενικότητά τους, αλλά και τα δικά τους χωράφια ακόμη, δεν γνωρίζουν σε ποια θέση βρίσκονται…..
     ….Την εργασία αυτή, δεν την ενδιαφέρει ποίος ο σημερινός κάτοχος ενός κτήματος ή μιας περιοχής με ακρίβεια. Τούτο, άλλωστε, θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο, αφού οι ιδιοκτήτες, συνεχώς, αλλάζουν.….». (Γ. Ι. Μιχαλακόπουλος. Το Σταυροδρόμι Αρκαδίας και ο Οικισμός Μαυράδας. Σελ. 87).
     Έτσι και εμείς εδώ, προσπαθούμε να περισώσουμε τα τοπωνύμια του χωριού μας, που άλλοτε φανερά άλλοτε πεισματικά μυστικά κρατούν την σημασία τους και την ιστορία τους.
     «….Χωρίς αμφιβολία η συλλογή και η έρευνα των τοπωνυμίων μιας περιοχής σημαίνει συμβολήν στο να διαφωτισθή το παρελθόν και να δοθούν απαντήσεις ενδεχομένως σε προβλήματα του παρόντος. Γι’ αυτό η τοπωνυμική έρευνα γενικώς σε μια χώρα είναι βέβαια έρανος για την προαγωγή των γλωσσικών και λαογραφικών σπουδών, αλλά και κάτι παραπάνω. Μια τέτοια προσπάθεια ενώ βοηθείται από την Ιστορία προσφέρει πολύτιμη συγχρόνως βοήθεια και σ’ αυτήν….». (Τ. Μαύρου. Γορτυνιακά τόμος δεύτερος. Σελ. 303).
     «….Τα τοπωνύμια, όταν ερμηνεύωνται και ετυμολογούνται σωστά, μας αποκαλύπτουν ως ένα βαθμό, καθώς είναι γνωστό τις ιστορικές περιπέτειες ενός τόπου. Η σημασία τους για την Ιστορία, τη Γλωσσολογία και τη Λαογραφία έχει υπογραμιστή επανειλημμένα από διακεκριμένους Έλληνες και ξένους επιστήμονες, αρκεί μόνο να υπενθυμίσω εδώ την κλασική πιά φράση του Α. Μηλιαράκη, ότι τα τοπωνύμια μοιάζουν με «επιγραφάς γεγλυμμένας επί του εδάφους». Κυρίως όμως η μελέτη των τοπωνυμίων περιοχών που «ευρίσκονται εκτός της ακτίνος των διαφερόντων των χρονογράφων», όπως χαρακτηριστικά γράφει ο καθηγητής Διον. Ζακυνθηνός, υποβοηθεί σημαντικά το έργο της ιστορικής έρευνας. Από την άποψη αυτή εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα τοπωνύμια της μελέτης αυτής….». (Χρ. Κωνσταντινόπουλου. Γορτυνιακά. Τόμος δεύτερος. Σελ. 122).
     «….Προσπάθησα(με) να είναι(είμαστε) φειδωλός(οί) στις προτάσεις νέων ετυμολογιών, έχοντας υπόψη μου(μας) όσα διδάσκει ο Γ. Χατζηδάκης: «Η ετυμολογική εξέτασις των τοπικών ονομάτων, όσα εκ προϊστορικών χρόνων διεσώθησαν ημίν ή κατά τον πολλαχώς σκοτεινόν Μέσον αιώνα επλάσθησαν, πολλά παρέχει πράγματα τοις γλωσσοφίδαις και ιστορικοίς. Δια τούτο η επιστημονική μέθοδος υπαγορεύει μάλλον ν’ απεχώμεθα νύν αυτών, άτε πάντοτε σχεδόν προκειμένου περί παρακινδυνευμένης αποπείρας, ή ανά πάν βήμα κινδυνεύωμεν να σφαλώμεν. Αλλ’ όμως παρά πάντα ταύτα επιβάλλεται ημίν πολλάκις η επίσκεψις και τούτων των ονομάτων» (Γλωσσολογικαί Μελέται τ. Ά, σ. 1) Προβλ. Και Α. Κοραή (Άπαντα τ. Α2, εκδ. Γ Βαλέτα, σ. 349): «Ό,τι δεν ημπορεί τις να εξηγήση δυνατόν είναι να το φανερώσει εις άλλον η τύχη….». (Χρ. Κωνσταντινόπουλου. Γορτυνιακά. Τόμος δεύτερος. Σελ. 120-121).
     Η περιοχή μας όπως είδαμε στα προηγούμενα κατοικούταν από πολύ βαθιά μέσα στον χρόνο, όπως δείχνουν διάφορα ευρήματα που ανακαλύφθηκαν είτε τυχαία είτε από διεξοδικότερες έρευνες, που παρουσιάσαμε στο κεφάλαιο «ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΛΛΙΑΝΙΟΥ». Η ζωή αυτή συνεχίστηκε και κατά την Ρωμαϊκή και Βυζαντινή περίοδο.  Ίχνη επίσης και ερείπια κτιρίων, καθώς και αντικείμενα οικιακής χρήσεως, ή χριστιανικοί τάφοι που ανακαλύφθηκαν σε μερικές τοποθεσίες, μαρτυρούν την ύπαρξη οικισμών κατά τον Μεσαίωνα και την Τουρκοκρατία. Εν τούτοις αρχαία τοπωνύμια δεν διασώθηκαν στο χώρο που καταλαμβάνει η ευρύτερη περιοχή του χωριού μας. Το όνομα του χωριού «Όγκειο», καθώς και πολλά ακόμα άγνωστα σε εμάς ονόματα περιοχών, δεν σώθηκαν στην τοπική λαϊκή έκφραση.
     Τα περισσότερα τοπωνύμια του χωριού μας, όπως διαπιστώσαμε και θα δείξουμε στην ανάλυση που ακολουθεί, είναι πολύ πρόσφατα. Περίπου δύο – τριών αιώνων από σήμερα. Μεγάλο μέρος των τοπωνυμίων που θα παρουσιάσουμε στην συνέχεια, απαρτίζονται κυρίως από ανθρωπωνύμια. Τα ανθρωπωνύμια αυτά είναι αποκαλυπτικά για την ιστορία της περιοχής καθώς τα ονόματα των κυρίων και ιδιοκτητών της γης, είναι αυτά που έχουν δοθεί σε διάφορες τοποθεσίες. Μερικά από αυτά τα επώνυμα είναι εντελώς άγνωστα σήμερα στο χωριό μας, αλλά απαντούσαν παλαιότερα τόσον στο χωριό μας όσον και στην ευρύτερη περιοχή του. Τα ονόματα αυτά που παραθέσαμε στο προηγούμενο κεφάλαιο, «ΠΑΛΙΟΙ ΚΑΙ ΝΕΩΤΕΡΟΙ ΚΑΛΛΙΑΝΑΙΟΙ», σύμφωνα με τα σχετικά έγγραφα, όπως του «κατάστιχου» και του «καταλόγου» των στρατιωτών της Πάτρας, μας πιστοποιούν ότι τα ονόματα αυτά, ήταν αυτά που δόθηκαν σε διάφορους τόπους της περιοχής του χωριού μας.

    2. ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ


     1. ΕΠΑΝΩ ΚΑΜΠΟΣ
     Περιοχή του Καλλιανίου της οποίας η γεωφυσική διαμόρφωση, (πεδινή περιοχή) της προσέδωσε το όνομα κάμπος. Η λέξη «επάνω» και παλαιότερα «απάνου» προσκολλήθηκε για να ξεχωρίζει από τον «Κάτω κάμπο», μια δεύτερη πεδινή περιοχή του χωριού μας που θα δούμε εκτενέστερα παρακάτω.

     2. ΖΟΥΜΠΟΥΡΛΟΥΚΙ
     Τοπωνύμιο με δύσκολη επεξήγηση για τον τρόπο και τον χρόνο που έλαβε το όνομα αυτό. Παρ' όλη την προσπάθειά μας για αναζήτηση κάτι σχετικού δεν μπορέσαμε να βρούμε κάτι ανάλογο για την πιθανή επεξήγηση και σημασία του.

     3. ΓΟΥΡΝΑ (Π. 1)
     Για το τοπωνύμιο αυτό βρήκαμε: «….Η Γούρνα και το ομώνυμο κεφαλόβρυσο, βρίσκεται βόρεια του Λυκοχορού, δεξιά και εν επαφή με το ρέμα που έρχεται από το Κρεμαστάρι, αριστερά του δρόμου προς Πύργο, ανατολικά σχεδόν του Καλλιανίου και σε απόσταση χιλιομέτρου περίπου, από τα ανατολικά σπίτια τα παρά την εθνική οδό, του χωριού αυτού…..
….Από εκεί υδρεύεται και η Κοινότητα Δόξας και Καλλιανίου….Παλαιότερα λειτουργούσαν υδρόμυλοι εκεί….
….Γούρνα λέγουν το λάκκο με νερό. Εκεί όμως το νερό, βγαίνει από βράχο σε ποσότητα που κινεί μύλο. Έτσι είναι δύσκολο να υποστηρίξει κανείς πως δόθηκε, αλλά και πότε, το όνομα στο τοπωνύμιο….».(Γ. Ι. Μιχαλακόπουλος. Το Σταυροδρόμι Αρκαδίας και ο Οικισμός Μαυράδας. Σελ. 119).
     Επίσης, «Γούρνα.Το προσηγορικό σημαίνει μικρός λάκκος με ή χωρίς νερό (στην Ρούμελη σημαίνει και πηγή). Από το αρχαίο γρώνη (κοιλότητα). Κατά τον GMeyer από το Βενετικό gorna (λατ. Urna από το αρχ. Ελλην. γρώνη)….». (Χ. Κωνσταντινόπουλου. Γορτυνιακά. Τόμος δεύτερος. Σελ. 135).
    Αυτή ήταν η γούρνα με την ομώνυμη πηγή (Π. 1), να συμπληρώσουμε μόνον ότι, προφανώς το όνομα στο τοπωνύμιο αυτό, θα δόθηκε λόγω της μορφολογίας της περιοχής ή οποία μοιάζει με γούρνα, γούπατο, και βρίσκεται περικλειομένη από τους γύρω λόφους.

     4. ΧΑΝΙ
     Χάνι = Πανδοχείο, κατάλυμα ταξιδιωτών. Όπως η ίδια η λέξη αναλύεται και η χρησιμοποίηση της περιοχής σαν σταθμός των ταξιδιωτών, παλαιότερα με ζώα σήμερα με μηχανοκίνητα μέσα, προσέδωσε το όνομα στο τοπωνύμιο αυτό.

     5. ΣΟΥΦΡΑ
     Και εδώ η γεωφυσική διαμόρφωση της περιοχής, στην οποία το πεδινό του επάνω κάμπου «σουφρώνει» και αρχίζει το ομώνυμο «ρέμα της σούφρας», προφανώς προσέδωσε το εν λόγω όνομα σαν τοπωνύμιο της περιοχής αυτής.

     6. ΚΟΥΤΣΙΟΥΜΠΑ Ή ΤΣΙΟΥΚΙΖΑ
Με την λέξη «κουτσιουμπός» συνήθως εννοείται κάτι που κόβεται απότομα, κάτι που του λείπει ένα κομμάτι. Επίσης με την λέξη «τσιούμπι» εννοείται κάτι που προεξέχει, που είναι υπερυψωμένο. Σαφώς και εδώ η μορφολογία της περιοχής η οποία και προεξέχει και απότομα κόβεται, στην άκρη της, της προσέδωσε το τοπωνύμιο αυτό. Μικρό τοπωνύμιο της περιοχής, στην άκρη της και προς τα δυτικά, είναι το Τσιούκιζα, με σχεδόν παρεμφερή η ίδια σημασία.

     7. ΜΕΣΟΚΑΤΑΡΑΧΟ
     Με το καταράχι εννοούμε μια περιοχή η οποία ευρίσκεται υπερυψωμένη από μέρος κάποιας άλλης ευρύτερης. Έτσι και εδώ η περιοχή αυτή υπερυψωμένη και ευρισκόμενη μεταξύ του επάνω κάμπου και της σούφρας προσέδωσε το όνομα στο τοπωνύμιο αυτό.


     1. ΚΕΡΑΣΙΑ
      Στην περιοχή την οποία αναφερόμαστε, καθώς και εμείς οι ίδιοι θυμόμαστε, υπήρχαν παλαιότερα μερικά δέντρα από κερασιές. Τα δέντρα αυτά, μοναδικά της περιοχής Καλλιανίου, προσέδωσαν το εν λόγω τοπωνύμιο στον χώρο αυτόν. Σήμερα στην περιοχή αυτή βρίσκεται το νεκροταφείο του χωριού το οποίο κατασκευάστηκε από το 1962 περίπου. Συνηθίζεται να λέγεται ακόμα και σήμερα στο χωριό μας, «όταν θα πάω στην κερασιά» υπονοώντας ότι «όταν θα πεθάνω». Και μια και ο λόγος περί νεκροταφείων να σημειώσουμε εδώ ότι το προγενέστερο νεκροταφείο του χωριού ήταν το προαύλιο του σημερινού Δημοτικού Σχολείου το χωριού. Τούτο μεταφέρθηκε στην ανωτέρω τοποθεσία της «Κερασιάς» κατά το κτίσιμο του καινούργιου Δημοτικού Σχολείου του χωριού το οποίο άρχισε να λειτουργεί από το 1966 και μετά. Παλαιότερα νεκροταφεία θα συναντήσουμε και στον περίβολο της εκκλησίας του Αγίου Ιωάννου, του Προφήτη Ηλία καθώς επίσης και στο τοπωνύμιο «Άγιος Γεώργιος» όπου υπήρχε η παλιά εκκλησία του Αγίου Γεωργίου.

     2. ΒΕΡΓΑΣΟΥΡΑ
     Για το εν λόγω τοπωνύμιο βρήκαμε: «...Τούτονε που φύλαγε τα αμπέλια δεν τον ελέγανε αγροφύλακα. Τον λέγανε: και Ντραγάτη και Δραγάτη και Βεργάτη.
     Τα χωράφια τα φύλαγε ο φύλακας, ο αγροφύλακας, ο πρεδιάρης.
     Ο Βεργάτης καθότανε σ' ένα ψήλωμα και αγνάντευε νυχτοήμερα τ' αμπέλια…..
     ….Αν η Βεργασούρα είχε κλαριά, ήσκιωνε εκεί ο τόπος και καθότανε κι ο Βεργάτης στον ήσκιο τους. Αν δεν είχε κλαριά έφτιανε ήσκιο με φτέρες ο Βεργάτης και καθότανε και δεν τον έτρωγε ο ήλιος......».(Θ. Κ. Τρουπής. Σκαλίζοντας τις ρίζες μας. Σέρβου. Τεύχος Ε’. Σελ. 869).
     Κάτι ανάλογο με το παραπάνω αναφερθέν συνέβαινε και εδώ. Η υπερυψωμένη τοποθεσία της περιοχής με πλήρη οπτικό έλεγχο της ευρύτερης περιοχής όπου βρισκόταν τα φυτεμένα αμπέλια του χωριού, που θα δούμε παρακάτω, προσέδωσε το όνομα «Βεργασούρα» στο παρών τοπωνύμιο.

     3. ΑΜΠΕΛΙΑ
     Πεδινή και αρκετά μεγάλη έκταση στην οποία, καθότι και εμείς προλάβαμε μερικά, υπήρχαν παλαιότερα τα αμπέλια των Καλλιαναίων. Βέβαια η καλλιέργεια αυτή έχει εκλείψει σήμερα αλλά το τοπωνύμιο «αμπέλια» παραμένει να θυμίζει σε μας ή στους μεταγενέστερους, μερικές καλλιέργειες και ασχολίες των κατοίκων του χωριού μας.

     4. ΛΟΥΚΑ
     Τοπωνύμιο μικρής περιοχής το οποίο επήλθε από το όνομα του ιδιοκτήτη του εν λόγω χωραφιού. Να σημειώσουμε εδώ ότι στην εν λόγω περιοχή υπάρχει και η μοναδική αγριοκαστανιά της περιοχής του χωριού μας. Στην εν λόγω περιοχή υπάρχει ακόμα σε καλή κατάσταση ένα από τα λίγα πέτρινα αλώνια που παραμένουν ακόμα και σήμερα στην ευρύτερη περιοχή του χωριού.

     5. ΜΠΑΛΤΟΓΙΑΝΝΗ
     Όπως και παραπάνω και εδώ το όνομα της μικρής αυτής περιοχής εδόθη, από το παρατσούκλι όμως, του ιδιοκτήτη του χωραφιού της. Κάποιος παλιός Καπερώνης με το παρατσούκλι Μπαλτόγιαννης άφησε το παρατσούκλι του, σαν τοπωνύμιο να χαρακτηρίζει την μικρή αυτή περιοχή.

     6. ΑΓΙΟ-ΒΑΣΙΛΗΣ (Σ. 1)
     Τοπωνύμιο περιοχής στην οποία βρισκόταν παλιά η εκκλησία του Αγίου - Βασιλείου. Υπολείμματα της τοιχοποιίας, της εκκλησίας, βρίσκονται ακόμα διάχυτα στο ύψωμα της εν λόγω περιοχής. Μιας και ο λόγος περί παλαιών κατεστραμμένων εκκλησιών της περιοχής μας, θα πρέπει να σημειώσουμε εδώ ότι θα συναντήσουμε αρκετά ακόμα τοπωνύμια στα οποία υπήρχαν παλιές εκκλησίες. Απάντηση στο ερώτημα πως και γιατί κατεστράφησαν όλες αυτές, θα πρέπει να αναζητήσουμε στο μακρινό παρελθόν. Οι εποχές που θα πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας είναι πρώτον, γύρω στην δεκαετία του 1770 –  1779, κατά τα γνωστά «Ορλωφικά», όπου έγιναν πολλές καταστροφές γενικά στην Πελοπόννησο, με αποτέλεσμα να της προσδώσει και το χαρακτηριστικό «κατακαημένος Μωριάς» ή δεύτερον, γύρω στο 1805 όταν εξαπελύθει οργανωμένη επίθεση από τους Τούρκους κατά των κλεφταρματολών της Γορτυνίας με τα συν αυτώ ακολουθήσαντα καταστρεπτικά φαινόμενα της περιοχής είτε τελευταία κατά το πέρασμα του Ιμπραήμ γύρω στα 1825 – 1827 όπου όπως είπαμε εκτός από την καταστροφή σε ανθρώπινο δυναμικό, οι ορδές του τα είχαν βάλει και με κάθε είδους σύμβολα, ακόμα και με δέντρα που είτε έκοβαν είτε έκαιγαν για να κάμψουν το ηθικό των επαναστατημένων Ελλήνων.

     Στην εν λόγω περιοχή βρίσκεται και μια μικρή σπηλιά (Σ 1). Πρόκειται κυρίως για ένα μικρό «ρίζωμα» σε κάποιο βράχο της περιοχής και μας μεταφέρθηκε με το όνομα «του Καρδάση η σπηλιά». Η μικρή αυτή σπηλιά μαζί με τις άλλες σπηλιές που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή, και θα δούμε στην συνέχεια, έδρασε σαν φυσικό καταφύγιο των παλιών Καλλιαναίων από τους εκάστοτε επιδρομείς και βαρβάρους. Με το όνομα «Καρδάσης» συνήθως στην Βόρεια Ελλάδα αποκαλούν τον αδελφό και τον φίλο. Εδώ δεν γνωρίζουμε πως αποδόθηκε το όνομα αυτό, στην μικρή εν λόγω σπηλιά της περιοχής.

     7. ΓΙΩΡΓΑΚΟΓΙΑΝΝΗ
     Κάποιος «Γιωργακόγιαννης» ή Γιώργος του Γιάννη, που δυστυχώς δεν μπορέσαμε να βρούμε κάτι σχετικό άφησε, παρ' ότι ζητήθηκαν περαιτέρω πληροφορίες για το θέμα αυτό και από τους τωρινούς ιδιοκτήτες του χωραφιού, το όνομά του να χαρακτιρίζει την περιοχή αυτή.
     Μικρό τοπωνύμιο της περιοχής είναι και το «Χαλινού». Αν και χαλινού λέγεται μια περιοχή στην απέναντι πλαγιά του λόφου, όπου βρίσκεται και η ομώνυμη πηγή από την οποία υδρεύεται το χωριό από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 περίπου, εν τούτοις συνηθιζόταν να λέγεται χαλινού και η μικρή περιοχή αυτή λόγω του ότι πολλές φορές έσπαζε η σωλήνα στο σημείο αυτό που μετέφερε το νερό από του χαλινού προς το χωριό. Για του «Χαλινού» βρήκαμε: «….Χαλινού. 400 μ. περίπου, νότια της Στέρνας της Κυράς, δεξιά και εν επαφή με το δρόμο προς την Αετορράχη, υπάρχει το ομώνυμο κεφαλόβρυσο από το οποίο υδρεύεται το Καλλιάνι. Είναι άγνωστη η προέλευση του ονόματος του τοπωνυμίου….». (Γ. Ι. Μιχαλακόπουλος. Το Σταυροδρόμι Αρκαδίας και ο Οικισμός Μαυράδας. Σελ. 324).
     Επίσης από άλλη πηγή για την τοποθεσία αυτή βρήκαμε: «Χαλινού: τοποθεσία ΒΑ του χωρίου, (εννοείται το χωριό Ζλάτικα ή Αετοράχη) περιλαμβάνουσα καλλιεργήσιμα και μη εδάφη και λαβούσα το όνομα από την ομώνυμον πηγήν, εξ ής υδρεύεται το χωρίον Καλλιάνι. (Ι. Νικολακόπουλου. Γορτυνιακά. Τόμος τρίτος. Σελ. 375).
     Παλαιότερα η μικρή αυτή περιοχή λεγότανε «Χαλίκι» λόγω της γεωλογικής σύστασης της, η οποία απαρτίζεται από πολλές μικρές πέτρες (χαλίκια).
     Μερικά ακόμα μικρά τοπωνύμια της περιοχής αυτής, προς την κατεύθυνση του ποταμού ήταν και τα «Παλιογάλαρα» και το «Ποριά».
     Γαλάρια. Με την έκφραση αυτή συνήθως εννοείτε κάποια περιφραγμένη περιοχή ή ένα περιφραγμένο μέρος όπου οι τσοπάνηδες βάζουν τα γιδοπρόβατα. Γαλάρια επίσης είναι τα γιδοπρόβατα που παράγουν γάλα αντίθετα με τα στέρφα που δεν παράγουν γάλα. Έτσι και εδώ η χρησιμοποίηση της παρούσας περιοχής σαν στάνη για κάποια γιδοπρόβατα προσέδωσε το όνομα στο παρών τοπωνύμιο.
     Ποριά ή Πωριά. Με την λέξη «ποριά» συνήθως εκφράζουμε την είσοδο στον κήπο, στο γαλάρι, στην παγανιά, στο αμπέλι, σε περιμαντρωμένο χωράφι. Ενώ με την λέξη «πωρί» ή «πωριά» εκφράζουμε ένα ασβεστολιθικό πέτρωμα από το οποίο λόγω της εύκολης κατεργασίας που μπορεί να υποστεί, από τους μαστόρους – κτίστες χρησιμοποιείται για κατασκευή οικοδομημάτων, γεφυριών και άλλων δομικών κατασκευών. Η περιοχή εδώ, πλούσια σε τέτοιου είδους πετρώματα, προσέδωσαν το όνομα «πωριά» στο μέρος αυτό.

     8. ΡΑΧΗ
     Το γεωφυσικό της περιοχής και εδώ χαρακτηρίζει το παρών τοπωνύμιο. Η ράχη κορυφογραμμή του λόφου έδρασε σαν «χωματερή» τουλάχιστον του πάνω χωριού για κάμποσα χρόνια.

     9. ΒΑΜΠΑΚΙΑ
     Για το τοπωνύμιο αυτό βρήκαμε: «Βαμπακιά Γνωστό τοπων. Σε πολλά μέρη της χώρας μας, που εξηγείται συνήθως από υπάρχουσες βαμβακοφυτείες ή από το γεγονός ότι η τοποθεσία είναι τόσο γόνιμη που μπορεί να ευδοκιμήση και το βαμπάκι. Μεταφορικά σημαίνει και το πολύ γόνιμο χωράφι. Προκειμένου για το δικό μας τοπωνύμιο, απίθανη φαίνεται η εκδοχή να καλλιεργήθηκε κάποτε στο μέρος αυτό βαμπάκι. Μάλλον από το φυτό αγριοβαμπακιά, που στη Γλανιτσιά ονομάζεται απλώς βαμπακιά, προέρχεται η ονομασία». (Χ. Γ. Κωνσταντινόπουλου. Γορτυνιακά. Τόμος δεύτερος. Σελ. 130).
     Μια δεύτερη σχετική καταγραφή είναι και η ακόλουθη: «Βαμπακιές…..δεν υπάρχει νερό για καλλιέργεια βαμπακιού… υπάρχουν όμως «μελιτζίνες», φυτό, όχι παρασιτικό,…..που βγάζει πολλά εύοσμα λουλούδια άσπρα, ….οπότε φαίνεται σαν να έχει καλυφθεί ο τόπος από βαμβάκι. Προσωπικώς δίνουμε αυτήν την ερμηνεία, στο όνομα του τοπωνυμίου. Άλλως είναι δυσδιάγνωστο….». (Γ. Ι. Μιχαλόπουλος. Το Σταυροδρόμι Αρκαδίας και ο οικισμός Μαυράδας. Σελ 118).
     Και ενώ αυτές οι ερμηνείες δίνονται για τα ανάλογα τοπωνύμια των χωριών Γλανιτσιάς (σήμερα Μυγδαλιάς) και Αλβάνιτσας (σήμερα Σταυροδρομίου) από τους ανάλογους που έχουν ασχοληθεί λίγο με τα τοπωνύμια των χωριών αυτών, εμείς θα υποστηρίζαμε, όπως εξ’ άλλου αποδεικνύεται και από το «κατάστιχον» Καλλιανίου που παραθέσαμε παραπάνω στο κεφάλαιο «Παλιοί Καλλιαναίοι» και είδαμε ότι μια εκ των καλλιεργειών των κατοίκων του χωριού μας ήταν και η καλλιέργεια του Βάμβακος. Πράγμα λίγο παράξενο βέβαια για την περιοχή μας, μιας και η σχετική παράδοση δεν έχει διασώσει κάτι σχετικό. Εν τούτοις τόσον το έγγραφο όσον και το εν λόγω τοπωνύμιο, επιβεβαιώνει την καλλιέργεια του φυτού αυτού. Μια άλλη περιοχή με το τοπωνύμιο «Βαμπακιές» θα συναντήσουμε επίσης και στην περιοχή του Κόκλα, καθώς και ένα άλλο τοπωνύμιο με την έκφραση «μπαμπαλάκα» στην περιοχή του Μαυρόκαμπου. Τις περιοχές αυτές θα τις δούμε στην συνέχεια.

     10. ΠΕΝΤΑΚΟΥΚΙΑ
     Όπως μας μεταφέρθηκε από τους παλαιότερους στην εν λόγω περιοχή, άγνωστο όμως πότε και σε ποια εποχή, υπήρχαν παλαιότερα πέντε σπίτια, ή αλλιώς πέντε «κούκοι», (σκωπτικά η απόδοση κάποιων απομονωμένων σπιτιών ή οικογενειών). Τα πέντε αυτά σπίτια προσέδωσαν την ονομασία της περιοχής αυτής. Αναρωτιόμαστε αν θα πρέπει να συνδέσουμε το τοπωνύμιο αυτό με τις πέντε οικογένειες της απογραφής του 1698.

     10Α. ΛΑΛΙΩΤΗ
     Κάποιες σχέσεις που υπήρχαν και θα παραθέσουμε στα κεφάλαια που θα ακολουθήσουν, μεταξύ της περιοχής μας και μερικών Τούρκων Λαλαίων (από το χωριό Λάλα – Ηλείας), προφανώς προσέδωσε το όνομα στο τοπωνύμιο αυτό. Έτσι κάποιος Λαλαίος προσέδωσε το όνομα Λαλιώτη στο μέρος αυτό. Μια άλλη επίσης προσφώνηση του παρόντος τοπωνυμίου ήταν και το «πέρα πλάτανος», προφανώς λόγω της ύπαρξης εκεί του εν λόγω δέντρου.

     11. ΚΑΠΕΛΙΑΝΟΥ
      Περιοχή με το ομόνυμο μικρό ρέμα πήρε το όνομα αυτό από το 1944 και μετά. Η μικρή ιστορία του τοπωνυμίου αυτού, έχει ως εξής: Σε ένα από τα δύο ανταρτοδικεία που γίνηκαν στο χωριό μας το μεν πρώτο γύρω στο 1944 και το άλλο το 1948, τους σκοτεινούς εκείνους χρόνους του εμφυλίου σπαραγμού, καταδικάστηκε στην εσχάτη των ποινών κάποιος με το παρατσούκλι «Καπελιάνος» από του Βαλτεσινίκου. Ο λόγος της ενοχής του ήταν ότι είχε κλέψει την φοράδα κάποιου συγχωριανού του. Με συνοπτικές διαδικασίες, όπως γινόταν τότε, καταδικάστηκε και εκτελέστηκε στην προαναφερομένη τοποθεσία. Βέβαια η ενοχή του δεν στηρίχτηκε σε πολλά στοιχεία, όπως ειπώθηκε μετέπειτα, και περισσότερο έγινε για παραδειγματισμό και για εξάλειψη περισσότερο του φαινομένου της «κλεψιάς» που μάστιζε την περιοχή γενικότερα. Τα κρούσματα της κλεψιάς πράγματι σταμάτησαν από τότε, και η περιοχή αυτή πήρε το όνομα του ανθρώπου που θυσιάστηκε γι' αυτό.

     12. ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ (Σ. 2) (Σ. 3)
     Η γεωφυσική και εδώ διαμόρφωση της περιοχής η οποία είναι στρογγυλή και περικλείεται από μικρό δάσος έδωσε το όνομα στο τοπωνύμιο αυτό. Στην εν λόγω περιοχή υπάρχουν δύο σπηλιές(Σ. 2) και (Σ. 3). Η πρώτη (Σ. 2) φέρεται με το όνομα  του «Πλιώτα η σπηλιά», προφανώς από τον παλιό ιδιοκτήτη ή χρήστη του μέρους αυτού. Το επώνυμο Πλιώτας καταγράφεται στο κατάστιχο Καλλιανίου. Σήμερα το επώνυμο αυτό παραμένει στο χωριό Αλβάνιτσα. Λίγο παρακάτω προς την μεριά του ποταμού υπάρχει μια δεύτερη μεγαλύτερη σπηλιά (Σ. 3) η οποία φέρεται με το όνομα «Μπαρουτοσπηλιά». Για την εν λόγω σπηλιά, πέρα από τα λίγα που είδαμε στο κεφάλαιο παραδόσεις, επίσης βρήκαμε: «….Μπαρουτοσπηλιά. Νότια των Κρύων Νερών, επί του βράχου, στη δεξιά όχθη του φαραγγιού του Τουθόα, υπάρχει φυσική σπηλιά, μέσα στην οποία φύλαγαν ή στέγνωναν μπαρούτι, το οποίο κάποιος μύλος εκεί θα έτριβε. Έτσι το θέλει η παράδοση της Μαυράδας και εκ εξ αυτού το όνομα του τοπωνυμίου....». (Γ. Ι. Μιχαλακόπουλος. Το Σταυροδρόμι Αρκαδίας και ο Οικισμός Μαυράδας. Σελ. 105).

     13. ΤΡΟΧΑΛΟΣ
     Περιοχή χωρίς κάποια καλλιεργητική έκταση. Τα τροχάλια (= μεγάλες πέτρες), έδωσαν το όνομα στην περιοχή αυτή.

     14. ΑΓΡΙΛΙΕΣ
      Η περιοχή και εδώ χωρίς κάποια καλλιεργητική έκταση. Η παρουσία όμως αρκετών άγριων ελαιών προσέδωσαν το όνομα στο τοπωνύμιο αυτό. Μερικοί παλιοί Καλλιαναίοι μάζευαν τον καρπό από τα δέντρα αυτά και έφτιαχναν λίγο λάδι.

     15. ΚΟΤΣΥΦΑ (Σ. 4)
     Το επώνυμο του ιδιοκτήτη του κυρίως χωραφιού της περιοχής προσέδωσε το όνομα του εν λόγω τοπωνυμίου. Εκείνο που αξίζει να σημειωθεί εδώ είναι η παρουσία μιας σπηλιάς (Σ. 4), την οποία συναντάμε με το χαρακτηριστικό όνομα «μοναστήρι». Για το «Μοναστήρι» βρήκαμε με την παρακάτω ενδιαφέρουσες ιστορίες:
     «….Μοναστήρι
     Κάτω χάσκει απότομος, προς το ποτάμι, βράχος με διάφορες σπηλιές πάνω του, μερικές από τις οποίες, έχουν τοίχο μπροστά, χτισμένο για προφύλαξη ανθρώπων, κατά τους διάφορους κατατρεγμούς. Ακριβώς απέναντί του, στον επίσης κάθετο βράχο, υπάρχει το «Μοναστήρι» που ανήκει στην Κοινότητα Καλλιανίου. Βέβαια μια σπηλιά με μια εικόνα χάλκινη μόνον, που θυμούνται οι Μαυραδαίοι, δεν αποτελεί Μοναστήρι, αφού τα τελευταία 50 χρόνια καθώς γνωρίζουμε, ποτέ δεν λειτούργησε εκεί παπάς. Την εικόνα μπορεί να τοποθέτησαν κάποιοι που εκρύβοντο, σε δύσκολες στιγμές, για φύλαξη….». (Γ. Ι. Μιχαλακόπουλος. Το Σταυροδρόμι Αρκαδίας και ο Οικισμός Μαυράδας. Σελ. 322).
     «…Ερείπια ετέρας μονής ανευρίσκομεν νοτίως του Καλλιάνι παρά την χαράδραν του Τουθόα (Λαγκαδιανού η Ξεριά) ποταμού. Εις τοιαύτην εύρισκον καταφύγιον οι Καλλιανιώται διωκόμενοι υπό των Τούρκων, διο και είχεν οχυρωθή καταλλήλως. Εις τα ερείπια ταύτα είναι δύσκολον να εισέλθει τις άνευ οδηγού.
     Η ιερά αυτή μονή ετιμάτο επ’ ονόματι της Θεομήτορος, η τελευταία εικών της οποίας κατεστράφη εκ του χρόνου προ 55 ετών.
     Παρά τα ερείπια της μονής ταύτης κείται η μεγάλων διαστάσεων «μπαρουτοσπηλιά». Κατά την πράδοσιν απ’ αυτήν επρομηθεύοντο οι Καλλιανιώται υλικόν και κατεσκεύαζον μπαρούτι και εκεί την έκρυβον. (Ν. Ι. Φλούδας. Νέα του Βυζικίου. Ιούλιος 1960. Φ. 1).
     Πράγματι όχι μόνον τα τελευταία 50 χρόνια έχει να λειτουργήσει εκεί παπάς αλλά πολύ πολύ περισσότερα. Η τοπική παράδοση αναφέρει ότι οι παλιοί Καλλιαναίοι είχαν την εν λόγω σπηλιά για εκκλησία, όταν ζούσαν στις διάφορες άλλες σπηλιές για προφύλαξη από τους εκάστοτε επιδρομείς. Η εν λόγω σπηλιά – εκκλησία ήταν αφιερωμένη, όπως μας μεταφέρθηκε, στην Αγία Σοφία. Εικόνες υπήρχαν αρκετές, που όπως επίσης η παράδοση μας έχει μεταφέρει, κάποιος παλιός Καλλιαναίος που θέλησε να τις μεταφέρει στο σπίτι του, αρκετά χρόνια αφότου έπαψαν οι Καλλιαναίοι να λειτουργούνται στον εν λόγω τόπο, πήρε φωτιά με αποτέλεσμα να καταστραφεί το σπίτι του.
     Μια ακόμα αναφορά που βρήκαμε γι’ αυτό το «μοναστήρι» λέει: «….Στην Τσίπολη (τώρα Τουθόα) , ανάμεσα σε Ρεκούνι και Καλλιάνι, ακούμε για την Αγιά  - Σοφιά «χωμένη κάτω από μια πέτρα». Υπάρχουν παραδόσεις ότι παλιά υπήρχαν και άλλες μονές…». (Α. Πετρονώτης. Οικισμοί και Αρχιτεκτονικά μνημεία Γορτυνίας. Σελ. 43). Εδώ δεν γνωρίζουμε αν με την παρούσα καταγραφή υπονοείτε η εν λόγω σπηλιά ή πρόκειται για κάποιο άλλο κτίσμα της ευρύτερης περιοχής μας.

     16. ΤΡΟΥΠΕΣ
     Αν και η περιοχή δεν χαρακτηρίζεται από κανένα είδος «τρυπών» ή «τρουπών», όπως συνηθίζεται στην λαϊκή έκφραση του χωριού μας, δηλαδή σπηλιές ή διάφορες άλλες τρύπες γενικότερα σε βράχους κ.λ.π., αναρωτιόμαστε αν θα πρέπει να συνδέσουμε το εν λόγω τοπωνύμιο με το παλιό Καλλιανιώτικο επώνυμο «Τρουπής» που είδαμε στο προηγούμενο κεφάλαιο. Χωρίς να είμαστε βέβαιοι γι' αυτό, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο «Τρουπής» άφησε, και εδώ, έστω και με μια μικρή παραφθορά το επώνυμό του στην εν λόγω περιοχή.

     17. ΡΙΖΑΚΟΝΤΗ (Σ. 5)
     Προφανώς κάτι ανάλογο με το ανωτέρω τοπωνύμιο έχει γίνει και εδώ. Είδαμε τον «Κόντη» παλαιό Καλλιανιώτικο επώνυμο, απογεγραμμένο στου Κόκλα. Η «ρίζα» διαμόρφωση περιοχής που καταλήγει στην ρίζα του λόφου όπου βρίσκεται, σε συνδυασμό με τον παλιό κάτοχό της προσέδωσαν το χαρακτηριστικό «Ριζακόντη» (η Ρίζα του Κόντη) στην εν λόγω περιοχή. Στην ανωτέρω περιοχή βρίσκεται και μια μικρή σπηλιά (Σ. 5), την οποία αποκαλούσαν με το χαρακτηριστικό του «Βλαχούλη η σπηλιά» ή του «Γερονικόλα ή σπηλιά». Προφανώς και εδώ ο παλιός ιδιοκτήτης ή χρήστης της εν λόγω σπηλιάς άφησε το όνομά του, καθόσον είδαμε το επώνυμο Βλάχος να καταγράφεται σαν παλιό επώνυμο του Καλλιανίου, να χαρακτηρίζει το μικρό αυτό φυσικό καταφύγιο.

     18. ΠΑΝΩ ΒΡΥΣΗ (Π. 2)
     Η παρουσία της πηγής (Π. 2), στο σημείο αυτό και η λιθοκατασκευή της από το 1916 περίπου και μετά, προσέδωσε το τοπωνύμιο στον χώρο αυτόν. Μια εικόνα της εν λόγω πηγής, όπως είναι σήμερα, μπορείτε να δείτε στο τέλος του παρόντος στο σχετικό Παράρτημα.

     19. ΠΛΑΚΕΣ
     Τα σχιστολιθικά πετρώματα που υπάρχουν στην εν λόγω περιοχή, τα οποία «κόβονται» σε είδος πλακών, προφανώς προσέδωσαν και το τοπωνύμιο στην περιοχή αυτή του χωριού.

     20. ΠΑΛΙΟΚΟΝΑΚΑ
     Ονομασία της περιοχής όπου προφανώς υπήρχαν παλαιότερα, άλλα άγνωστο πότε, κονάκια (=καλύβια). Από το παλιός και κονάκι (Τουρκ. Konak). Η περιοχή αυτή κοντά στην πάνω και κάτω βρύση του χωριού έδρασε κάποτε σαν οικιστικός χώρος των παλαιοτέρων Καλλιαναίων, εξ’ ου και η ονομασία του εν λόγω τοπωνυμίου. Μικρά τοπωνύμια της περιοχής και το «λίμνες», επειδή μαζευόταν το βρόχινο νερό και λάσπιαζε ο δρόμος της περιοχής, καθώς επίσης και «του Βίτσιουλα τ’ αλώνι» λόγω του παλαιότερου ιδιοκτήτη του εν λόγω αλωνιού που υπήρχε στην περιοχή.

     21. ΛΑΚΑΛΙΒΩΣΗ
     Λακαλίβωση ή κατ' άλλους Λακαλίγωση. Συνήθως με το «λάκα» εκφράζουμε κάποιο άνοιγμα ή κάποιο είδος πεδινής έκτασης ή χωραφιού. «…Λάκκες καλούνται από τους χωρικούς τα ομαλά και γόνιμα χωράφια. Ο Vasmer το σχετίζει με το σλαβ. Lieka, ο Αμάντος ανάγει στο του Ησυχίου «λάκας σχίσματα». Κατά τον Γ. Τ. Κόλια είναι μεγεθ. του λάκος….». (Χ. Κωνσταντινόπουλου. Γορτυνιακά. Τόμος δεύτερος. Σελ. 144).
     Πράγματι η περιοχή προσφέρεται για «λάκα» όπως πραγματικά ανταποκρίνεται και από το πρώτο συνθετικό της. Το δεύτερο όμως συνθετικό του παρόντος τοπωνυμίου, Λίβωση (?) παραμένει αρκετά δυσκολοερμήνευτο. Προφανώς το παρατσούκλι κάποιου παλιού Καλλιαναίου κρύβεται πίσω από αυτό, για το οποίο όμως δεν μπορούμε να εκφέρουμε κάποια γνώμη. Μερικοί παλαιότεροι συνδέουν το εν λόγω τοπωνύμιο (Λακαλίγωση) με την λέξη καλιγώνω που σημαίνει πεταλώνω συνήθως τα άλογα. Είναι ένα από τα πλέον δυσκολοερμήνευτα τοπωνύμια του χωριού μας.

     22. ΡΕΜΑ ΜΕΡΑΝΑΣΤΑΣΑΙΝΑΣ
     Καθόσον οι παλαιότεροι Καλλιαναίοι θυμούνται το εν λόγω ρέμα «βαφτίσθηκε» με το όνομα αυτό, έπειτα από το ατυχές συμβάν κατά το οποίο η Μεραναστάσαινα (Η Αναστασία του Μέρου) άφησε την τελευταία της πνοή στο σημείο αυτό, ερχόμενη ζαλωμένη με την βαρέλα της γεμάτη νερό από την πηγή του Κόκλα.

     23. ΣΚΡΑΜΠΑΙΪΚΑ
     Περιοχή που χαρακτηρίζεται από τα σπίτια των Σκραμπαίων. Σκραμπαίοι είναι το παρατσούκλι ενός κλάδου των Κοκοσιουλαίων, οι οποίοι έχουν τα «κονάκια» τους στην παραπάνω περιοχή.

     24. ΛΑΚΑΚΟΥΤΑ
     Είναι προφανές ότι το παρών τοπωνύμιο προήλθε από το, «η λάκα του Κούτη» ή αλλιώς Λακακούτη και Λακακούτα. Είδαμε μερικά τέτοια επώνυμα απογεγραμμένα στο χωριό Κόκλα και Ρένεσι. Υποθέτουμε ότι κάποιος παλιός Κούτης, ιδιοκτήτης παλαιότερα της περιοχής, άφησε το επώνυμό του, και έτσι χαρακτηρίζεται ακόμα και σήμερα η εν λόγω περιοχή.

     25. ΛΙΟΦΑΤΑ
     Σύμφωνα με κάποιες ερμηνείες για το τοπωνύμιο αυτό που έχουν δοθεί κατά το παρελθόν αυτό σημαίνει Κουτσουπιά (=είδος θαμνώδες δέντρου). Eπιστ. ονομασία του δέντρου ceratoniasiligua). «Λιοφάτα = κουτσουπιά». (Εταιρεία Πελοποννησιακών Σπουδών. Πελοποννησιακά. Τόμος ΣΤ. Σελ. 329).
     Παρ’ ότι κάποιοι νεώτεροι ερευνητές ανάγουν την λέξη σαν απομεινάρι των Σλάβικων ονομασιών που έχουν απομείνει στην Ελληνική γή, εν τούτοις θα μπορούσαμε να αμφισβητήσουμε και να απορρίψουμε την άποψη αυτή. Σε τούτο βοηθούμαστε από το γεγονός ότι μπορούμε κάλλιστα να συνδέσουμε την πιθανή προέλευση του ονόματος αυτού, από την Ελληνική σύνθετη λέξη «ελαιό-φυτο». Η λέξη αυτή έγινε λιόφυτο και στην συνέχεια «λιοφάτα». Η παρουσία, πιθανόν κάποιων ελαιών στο μέρος αυτό, προσέδωσε την ονομασία της εν λόγω περιοχής.

     25Α. ΛΟΥΠΟΥΝΑΡΑ
     Προφανώς η καλλιέργεια «λούπινων» (=είδος καρπών) στην περιοχή αυτή προσέδωσε το όνομα στο εν λόγω τοπωνύμιο.

     26. ΚΑΤΩ ΒΡΥΣΗ (Π. 3)
     Κάτω βρύση ή συνήθως κάτου βρύση, σημαντικός χώρος και τοπωνύμιο του Καλλιανίου. Η ομώνυμη λιθαρόκτιστη πηγή (Π 3), άγνωστο από πότε, ήταν πιστεύουμε και ο κύριος λόγος της δημιουργίας του Καλλιανίου σαν χωριό. Από εδώ υδρεύονταν οι παλαιότεροι Καλλιαναίοι μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960 περίπου που φέρανε το νερό από του «Χαλινού».  Άνθρωποι, άλογα και κάθε είδους άλλα ζώα, κατέφθαναν στην βρύση να ξεδιψάσουν και να γεμίσουν τις βαρέλες για τα σπίτια.

     27. ΛΙΕΜΕΘΗ
     Σύμφωνα με κάποιες ερμηνείες για παραπλήσια, τουλάχιστον, ομόηχα προφερόμενης λέξης με το τοπωνύμιο αυτό που έχουν δοθεί κατά το παρελθόν, αυτό σημαίνει αλωνάκι. «Λίμιθι=Αλωνάκι».(Εταιρεία Πελοποννησιακών Σπουδών. Πελοποννησιακά. Τόμος ΣΤ. Σελ. 325).
      Μάλλον πρέπει να υποθέσουμε ότι και εδώ υπήρχε κάποτε ένα μικρότερο ή μεγαλύτερο αλώνι που έδωσε την ονομασία αυτή στην περιοχή που αναφερόμαστε.

     28. ΚΙΤΡΙΝΟ ΣΚΙΝΤΟ (Σ. 5)
     Καθόσον και οι παλιότεροι Καλλιαναίοι θυμούνται, στην περιοχή αυτή υπήρχε ένα σκίντο (είδος θάμνου), με κίτρινα φύλλα, από όπου και το τοπωνύμιο της εν λόγω περιοχής. Μια μικρή σπηλιά(Σ. 5) υπάρχει επίσης στην εν λόγω περιοχή.

     29. ΤΣΙΟΥΜΠΙ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ (Σ. 6)
     Περιοχή χωρίς καλλιεργητική έκταση. Μια μικρή σπηλιά, που βρίσκεται στην εν λόγω περιοχή χρησίμεψε κάποτε, (άγνωστο όμως πότε), καθότι η τοπική παράδοση μας έχει διασώσει, σαν φυσικό καταφύγιο, για κάποια Ελένη, που ούτε και γι΄ αυτήν μάθαμε κάτι σχετικό. Η Ελένη προσέφυγε στο εν λόγω μέρος, λόγω κάποιας μολυσματικής ασθένειας, που την βασάνιζε και για αποφυγή να μεταδώσει την ασθένειά της αυτή, στους υπόλοιπους συγχωριανούς. Οι Καλλιαναίοι της πήγαιναν τα απαραίτητα, φαγητό, ψωμί μέχρι που πέθανε. Από τότε η περιοχή χαρακτηρίζεται με το εν λόγω τοπωνύμιο. Λίγο πιο κάτω προς την μεριά του ποταμού υπάρχει μια μεγάλη σπηλιά (Σ. 6), που φέρεται με το όνομα «Τρανή σπηλιά», εξ’ αιτίας του αρκετά μεγάλου εκμεταλλεύσιμου χώρου ο οποίος χρησίμευσε σε πολλούς παλαιότερους αλλά και νεώτερους συγχωριανούς σαν καταφύγιο από τους εκάστοτε εισβολείς (Τούρκους, Γερμανούς κ.λ.π.). Η εν λόγω σπηλιά χρησιμοποιήθηκε επίσης και σαν στάνη από μερικούς τσοπάνηδες κατά τα τελευταία χρόνια.
     Μια σχετική ανάλογη καταγραφή για την εν λόγω τοποθεσία, μιας και τυγχάνει να είναι στο ίδιο μέρος με αυτήν που αναφέρεται από το τον Κο Ι. Νικολακόπουλο στην εργασία του Τοπωνύμια του χωρίου Αετοράχης Γορτυνίας, είναι και η ακόλουθη: «Λωβιάρα: Τοποθεσία ΒΔ του χωρίου, παρά την θέσιν Κάλαμι. Εκεί υφίστατο μέχρι προ τινος της Λωβιάρας η Ελιά, κάτω από την οποίαν έζησε – κατά παράδοσιν – μία γυναίκα, ήτις είχε προσβληθή υπό λέπρας (λώβας), ε’ ού και η τοποθεσία Λωβιάρα». (Ι. Η. Νικολακόπουλου. Γορτυνιακά. Τόμος τρίτος. Σελ. 366).

     29Α. ΞΕΡΙΑ
     Το αμμώδες και μέρος γεμάτο από πλυμένες πέτρες (κροκάλες) που βρίσκονται στην μικρή αυτή (ξερική) περιοχή παρ’ ότι δίπλα περνάει το ποτάμι προφανώς της προσέδωσε το τοπωνύμιο ξεριά. Η σχετική καταγραφή για την ξεριά έχει ως εξής: «Ξεριά: Δασώδης και βραχώδης περιοχή Β του χωρίου, δ’ ής διέρχεται ο ποταμός Τουθόα και ατραπός, άγουσα προς χωρίον Καλλιάνι. Η τοποθεσία γειτνιάζει με την θέσιν Βαρυκοπίλα». (Ι. Νικολακόπουλου. Γορτυνιακά. Τόμος τρίτος. Σελ. 368).

     30. ΣΚΙΝΤΟ (Π. 4)
     Η παρουσία αρκετών τέτοιου είδους θάμνων στην περιοχή προσέδωσε το όνομα στον εν λόγω τοπωνύμιο. Μικρά τοπωνύμια της περιοχής είναι και τα: Δυράχι ή Σίραχο, μέρος στο οποίο ενώνονται δύο μικρές ράχες της περιοχής, επίσης Κολοφενίτσα ή Κουτσουπιά, πιθανόν από την παρουσία κάποιων πυγολαμπίδων καθότι Κολοφενίτσα στην τοπική λαλιά ήταν οι πυγολαμπίδες, ή Κουτσουπιά από την παρουσία του ανάλογου θαμνώδες δέντρου. Επίσης μικρό τοπωνύμιο στην περιοχή ήταν και το «Καλάμι». Τούτο δόθηκε σχετικά πρόσφατα καθότι κάποιος παλιός Καλλιαναίος μας μετέφερε την ιστορία του τρόπου της απόκτησης του μικρού αυτού τοπωνυμίου η οποία έχει ως εξής. «Στην περιοχή αυτή παλιά, και η οποία δεν ήταν η μοναδική, κάποιος παλιός συγχωριανός είχε κατασκευάσει ένα καμίνι για την παραγωγή του οικοδομικού ασβέστη. Στην προσπάθειά του να το γεμίσει με τις ανάλογες πέτρες για το κάψιμο κτύπησε στο πόδι και μάλιστα στο καλάμι του ποδιού από τον κασμά που χρησιμοποιούσε. Η εργασία ως φυσικό διακόπηκε και επέστρεψε στο χωριό όπου έτυχε της ανάλογης περίθαλψης. Οι άλλοι συγχωριανοί όταν τον ρωτούσαν που κτύπησε αυτός απαντούσε στο «Καλάμι» υποδηλώνοντας το μέρος του ποδιού. Οι συγχωριανοί βεβαίως με την ερώτηση αυτή υπονοούσαν το μέρος που κτύπησε, αφού έβλεπαν ότι είχε κτυπήσει στο «Καλάμι». Μετά από τις εξηγήσεις που έδινε ο παθών ο τόπος αυτός πήρε το όνομα «Καλάμι». Στην περιοχή αυτή υπήρχε κατά το εγγύς παρελθόν μια μικρή πηγή (Π. 4), αλλά και αυτή δυστυχώς δεν υπάρχει σήμερα.

     31. ΓΚΟΥΡΗ
     Το τοπωνύμιο αυτό δείχνει ότι προήλθε από μάλλον παλιό Καλλιανιώτικο επώνυμο ή παρατσούκλι. Το Ρουμελιώτικο ή Ηπειρώτικο αυτό επώνυμο (εξ’ ου και Γκούρας) είναι άγνωστο πότε προσέδωσε το όνομα στην περιοχή αυτή. Μικρό τοπωνύμιο της περιοχής και το, «του Παπαγιώργη το πουρνάρι», λόγω της παρουσίας ενός αρκετά μεγάλου πουρναριού στο εν λόγω χωράφι του Παπα-Γιώργη.


     1. ΠΑΤΣΙΑΔΑΜΗ
     Δεν καταφέραμε να εκμαιεύσουμε την πιθανή προέλευση του παρόντος τοπωνυμίου. Πιθανόν κάποιος Αδάμης με παρατσούκλι ή σαν επώνυμο, άγνωστο πότε, προσέδωσε το όνομα στο τοπωνύμιο της περιοχής αυτής.

     2. ΛΑΚΑ ΠΟΡΔΑΛΑ
     Μικρή περιοχή με πραγματικά παράξενο τοπωνύμιο. Πρόκειται πιθανότατα για την ίδια περίπτωση με αυτήν παραπάνω. Μικρό τοπωνύμιο της περιοχής και «Του Μέρου το πουρνάρι», από την παρουσία ενός μεγάλου πουρναριού στο χωράφι του αντίστοιχου ιδιοκτήτη της περιοχής.

     3. ΠΑΛΙΟΛΑΖΙΑ
     Πρόκειται σαφώς για σύνθετη λέξη. Οι λέξεις που απαρτίζουν το τοπωνύμιο αυτό είναι, «παλιό» και «λάζος». Για την λέξη «λάζος», όπως και σήμερα συνηθίζεται σε κάποιες περιοχές, βρήκαμε:«….Επειδή θα συναντηθεί και σε άλλα τοπωνύμια η λέξη λάζος, να σημειώσουμε εδώ ότι οι άνθρωποι, για να δημιουργήσουν περισσότερες καλλιεργούμενες εκτάσεις, υλοτομούσαν σε δασωμένα μέρη των λόφων. Το ήμερο πλέον εκείνο μέρος, που μπορεί να περιβάλλεται και από δάσος, λέγεται λάζος….». (Γ. Ι. Μιχαλακόπουλος. Το Σταυροδρόμι Αρκαδίας και ο Οικισμός Μαυράδας. Σελ. 92). Προφανής η εξήγηση του παρόντος τοπωνυμίου, η οποία προήλθε από το «λάζωμα» και την δημιουργία των καλλιεργησίμων αυτών χωραφιών.

     4. ΠΡΕΚΑΤΙ
     Το παρών τοπωνύμιο δείχνει να μην έχει εμφανή σημασία σαν προφερόμενο όνομα, και ούτε βρήκαμε κάτι ανάλογο σχετικά με κάποια δυνατή εξήγηση που θα μπορούσε να έχει. Όλα αυτά με την ορθογραφία που του προσδώσαμε και αναγράψαμε παραπάνω. Αναρωτιόμαστε όμως αν το εν λόγω τοπωνύμιο θα πρέπει να το αποδώσουμε με την γραφή Πρε-Κατή. Δηλαδή κάτι από κάποιον Κατή. Είδαμε στο προηγούμενο κεφάλαιο κάποιους παλιούς Κατήδες και δη Καλλιαναίους. Υποθέτουμε ότι το εν λόγω Επώνυμο πιθανότατα είχε κάποια σχέση με το παρών τοπωνύμιο. Η έκφραση «προς του Κατή» πιθανόν ξέπεσε στο γνωστό Πρεκατί ή Πρεκατή και χαρακτηρίζει την περιοχή αυτή. Στην περιοχή υπάρχει το ομώνυμο Ρέμα (4Α. Ρέμα Πρεκατή), καθώς επίσης υπήρχε στο εγγύς παρελθόν και μια πηγή (Π. 5), η οποία στέρεψε τα τελευταία χρόνια όπως και πολλές άλλες που θα δούμε παρακάτω από την περιοχή μας. Ακόμα στην περιοχή υπάρχει και μια μικρή σπηλιά με το όνομα, «του Γερόγιαννη η σπηλιά», προφανώς από τον τελευταίο ιδιοκτήτη της, καθόσον και οι ίδιοι θυμόμαστε τον απόγονο του Γερόγιαννη, Γεώργιο Σταυρόπουλο ή Γερόγιαννη (παιδί του Γερογιάννη).

     ΣΗΜΕΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ 1 (Σ. Α. 1)
     Ο δρόμος από το σημείο αυτό, σημείο αναφοράς (Σ.Α./1), μιας και δεν φαίνεται στην αντίστοιχη φωτογραφία που παραθέτουμε στα ανάλογα παραρτήματα στο τέλος του παρόντος, οδηγεί προς τις περιοχές: Γιοφυράκια, Μπαρκούρα και Ζάλη.

     Γιοφυράκια. Είναι μια περιοχή η οποία πήρε το όνομα αυτό επειδή στο σημείο εκείνο το ρέμα είναι στενό και δημιουργεί κάτι σαν γέφυρα από όπου περνούσαν παλαιότερα οι άνθρωποι με τα ζώα τους.

     Μπαρκούρα. Για την μπαρκούρα, δεν έχουμε και δεν βρήκαμε κάτι σχετικό για το παράξενο αυτό τοπωνύμιο που χαρακτηρίζει την περιοχή στην οποία αναφερόμαστε. Πιθανόν κατάλοιπο κάποιας ξενόφερτης λέξης από τις πολλές στην περιοχή μας.

     Ζάλη. Έτσι συνήθως έλεγαν το μέρος εκείνο του ποταμού όπου τα νερά διακλαδίζονται σε δύο επί μέρους μικρότερα ποταμάκια. Οι δίνες που δημιουργούνταν στο σημείο αυτό προσέδωσε το τοπωνύμιο «Ζάλη» να χαρακτηρίζει στην εν λόγω περιοχή.

     5. ΠΡΟΣΗΛΙΑ
     Όπως και το σύνθετο όνομα του παρόντος τοπωνυμίου αναλύεται και η τοποθεσία της περιοχής την οποία αναφερόμαστε έχει μεσημβρινό προσανατολισμό, εύκολα μπορούμε να εξάγουμε το συμπέρασμα ότι η ονομασία της περιοχής προήλθε επειδή «βλέπει» προς τον ήλιο.

     6. ΝΙΚΟΛΟΥ
     Και εδώ κάποιος παλαιός «Νικόλαος», ιδιοκτήτης προφανώς της περιοχής άφησε το όνομά του σαν τοπωνύμιο για την εν λόγω περιοχή. Ένας Δημήτριος Νικολού καταγράφεται στο αριθμό 2 του κατάστιχου. Δεν γνωρίζουμε αν πρέπει να συνδυάσουμε το παρών τοπωνύμιο με αυτήν την καταγραφή ή κάποιο άλλο βαπτιστικό όνομα κάποιου παλαιότερου Καλλιαναίου.

     ΣΗΜΕΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ 2 (Σ. Α. 2)

     Ο δρόμος από το σημείο αυτό οδηγεί προς τις περιοχές:

     Α) στην ευθεία και αριστερή πλευρά: Ξυλογαϊδάρα, Ραχιώνη και Κρίχα.

     Ξυλογαϊδάρα. Το καθ’ όλα παράξενο αυτό όνομα που και εδώ δεν μπορέσαμε να βρούμε κάτι σχετικό παραμένει σαν τοπωνύμιο να χαρακτηρίζει την περιοχή αυτή. Βέβαια αν προσπαθήσουμε να αναλύσουμε ετυμολογικά την λέξη (ξύλο και γαϊδάρα) θα μπορούσαμε να βγάλουμε κάποια ασαφή συμπεράσματα.

  Ραχιώνη, Και εδώ μάλλον κάποιο παλιό επώνυμο ή παρατσούκλι κρύβεται προφανώς πίσω από το παρών τοπωνύμιο.

     Κρίχα. Στο χωριό μας η περιοχή αυτή συνηθίζεται με το όνομα Κρίχα. Για την «Γκρίχα» όμως που συνηθίζεται στα Ζουλάτικα βρήκαμε: «Γκρίχα: Τοποθεσία παραποτάμιος, κειμένη ΒΔ του χωρίου και περιλαμβάνουσα ποτιστικά καλλιεργήσιμα εδάφη». (Ι. Νικολακόπουλου. Γορτυνιακά. Τόμος τρίτος. Σελ. 359).
     Η ετυμολόγηση και εδώ της περιοχής αυτής αρκετά δύσκολη. Προέλευση και κατάλοιπο πιθανόν κάποιας ξενόφερτης λέξης που παραμένει σαν τοπωνύμιο για την περιοχή που αναφερόμαστε.

     Β) στην δεξιά πλευρά: Πρωϊθέλα, Σιάμπουρη.

     Πρωϊθέλα. Για την πρωϊθέλα βρήκαμε: «Πρωιθέλα: Τοποθεσία ΒΔ του χωρίου, απέχουσα μίαν ώραν περίπου εξ’ αυτού, περιλαμβάνουσα δασικήν μόνον έκτασιν και γειτνιάζουσα με θέσεις Γκρίζα (προφανώς Γκρίχα) και Σιάμπουρη». (Ι. Νικολακόπουλου. Γορτυνιακά. Τόμος τρίτος. Σελ. 371). Η ετυμολόγηση του τοπωνυμίου αυτού αρκετά δύσκολη. Η περιοχή λόγω των απότομων βράχων και λόγω κάποιων θανατηφόρων ατυχημάτων, που συνέβησαν στο εγγύς παρελθόν, έχει συνδέσει το όνομά της κάτι με την «θύελλα».

     Σιάμπουρη. Η αναφορά για την εν λόγω περιοχή έχει ως εξής«Σιάμπουρη. Τοποθεσία ΒΔ του χωρίου, περιλαμβάνουσα μικράν καλιεργήσιμον έκτασιν, περικλειομένη υπό δάσους και ευρισκομένη μεταξύ των θέσεων Παραμονιάρη και Πρωϊθέλα. (Ι. Νικολακόπουλου. Γορτυνιακά. Τόμος τρίτος. Σελ. 372).  Το όνομα του τοπωνυμίου αυτού δείχνει προς όνομα ή το παρατσούκλι του παλαιού ιδιοκτήτη και χρήστη της περιοχής. Λίγα ακόμα στοιχεία για την πιθανή προέλευση του παρόντος τοπωνυμίου θα μας δοθεί η ευκαιρία να καταγράψουμε στην συνέχεια της παρούσης ανάλυσης.

     7. ΚΙΟΥΠΙΑ Ή ΛΑΚΑΝΤΡΙΖΙ
     Και οι δύο προσφωνήσεις χαρακτηρίζουν την ίδια περιοχή. Τα «Κιούπια» επειδή στην ανωτέρω περιοχή βρέθηκαν κατά περιόδους αρκετά σπασμένα κομμάτια από παλιά κιούπια (=πιθάρια). Λέγεται και πιστεύεται ότι στην ανωτέρω περιοχή υπήρχε παλιό κατά την αρχαιότητα εργαστήρι, κατασκευής πιθαριών.
     Η «λάκα» του «Ντρίζη» (Λακαντρίζι) προφανώς πρόκειται για το επώνυμο ή το παρατσούκλι κάποιου παλιού ιδιοκτήτη της περιοχής, που δεν μπορέσαμε να βρούμε περισσότερα στοιχεία.
     Μικρό τοπωνύμιο της περιοχής από την δεξιά πλευρά και προς τον δρόμο που οδηγεί στο «Σπυθάρι» και «Γιάχο» (τοπωνύμια που θα αναλύσουμε στην συνέχεια του παρόντος) είναι και «του Ραβάνη», πίσω από το οποίο και εδώ μάλλον κρύβεται το όνομα ή το παρατσούκλι κάποιου παλιού ιδιοκτήτη της περιοχής.

     ΣΗΜΕΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ 3 (Σ. Α. 3)

     Ο δρόμος από το σημείο αυτό οδηγεί στις περιοχές, ονόματα των οποίων αποδίδονται από τα τοπωνύμια:

     Α) στην ευθεία και αριστερή πλευρά: Πενταχλαδιές, Άγιος Δημήτριος, Φέρτη, Τουρκοπούλα, Μελισσουργά. Γκιούλια, Κορδέλα και Δεντρουλιά.

     Πενταχλαδιές. Η παρουσία κάποιων δέντρων, (πιθανόν πέντε τον αριθμόν), από αχλαδιές προσέδωσε το όνομα στο παρών τοπωνύμιο. Μικρό τοπωνύμιο της περιοχής και το «στου Κοτσιαντή την αριά» από την παρουσία κάποιου μεγάλου δέντρου αριάς, στο χωράφι του εν λόγω ιδιοκτήτη του μέρους αυτού.

     Άγιος Δημήτριος. Η ομώνυμη εκκλησία, κτισμένη άγνωστο από πότε, προσέδωσε το όνομα στην ευρύτερη περιοχή.

     Φέρτη. Όπως οι παραδόσεις στο σχετικό κεφάλαιο μας αναλύουν, το όνομα της περιοχής προήλθε από τους φερτούς Καλλιαναίους που ήρθαν από τα Λαγκάδια ολίγον προ της επαναστάσεως. Στην περιοχή υπάρχει και μια μικρή πηγή σημάδι ότι μπορούσε να αναπτυχθεί στο σημείο εκείνο ένας μικρός οικισμός. Η περιοχή αυτή όχι πολύ μακριά από την «Κορδέλα» που θα δούμε παρακάτω και για την οποία υπάρχουν σχετικές έγγραφες αναφορές για την δημιουργία κάποιου οικισμού τα χρόνια της επανάστασης.

     Τουρκοπούλα. Για την εν λόγω περιοχή με το πράγματι παράξενο τοπωνύμιο βρήκαμε: «Τουρκοπούλα. Τοποθεσία ΒΔ του χωρίου, μίαν και πλέον ώραν μακράν αυτού, μεταξύ των θέσεων Σφέλαχτος, Μίχα και Σταυρού, ανήκοντος εις περιοχήν Καλλιανίου. Η τοποθεσία αύτη μετά των πέριξ τοιούτων είναι, ή μάλλον ήτο εις το παρελθόν γή τάφων. Τα εντός δε των τάφων τούτων ανευρεθέντα κατά καιρούς οστά ήσαν μεγάλων διαστάσεων, προξενήσαντα την περιέργειαν των απλών χωρικών, οίτινες εξεφράζετο με τα λόγια: «αμάν, τι άνθρωποι ήσαν αυτοί!». (Διήγησις Φωτεινής χας Δ. Λαμπρόπουλου)». (Ι. Νικολακόπουλου. Γορτυνιακά. Τόμος τρίτος. Σελ. 374).
          Αυτά με την «Τουρκοπούλα», σχετικά με το όνομα της περιοχής, όπως μας μετέφερε κάποιος παλαιός Καλλιαναίος, λέγεται ότι στο παρελθόν και στο μέρος αυτό είχε σκοτωθεί ή σκότωσαν κάποιον Τούρκο. Εκ του συμβάντος αυτού πήρε και το όνομα η εν λόγω περιοχή.

     Μελισσουργά. Η σχετική καταγραφή για τα Μελισσουργά έχει ως εξής: «Μελισσουργά: Τοποθεσία ΒΔ του χωρίου, μίαν ώραν μακράν εξ αυτού, εφαπτομένη του ποταμού Τουθόα. Εις τον παρά την τοποθεσίαν αυτήν βράχον, αποκαλούμενον και «Άσπρον Βράχον», κατασκευάζει τας φωλεάς του εν είδον πτηνών οι μελισσουργοί , εξ ού και η τοποθεσία Μελισσουργά. Εις την περιοχή επίσης ταύτην, γειτνιάζουσαν με την Λάκα-γκιώνη υπάρχουν κοιτάσματα λιγνίτου, η αξιοποίησις των οποίων ήρχισε προ διετίας (1966) υπό ιδιωτικής εταιρείας ήτις μετά δίμηνον από της ενάρξεως των εργασιών, διέκοψε ταύτας δια λόγους αγνώστους εις ημάς». (Ι. Νικολακόπουλου. Γορτυνιακά. Τόμος τρίτος. Σελ. 368).

     Γκούλια. Για την εν λόγω περιοχή βρήκαμε: «Γκιούλια: Β του χωρίου κειμένη τοποθεσία, απέχουσα μίαν ώραν περίπου εξ αυτού. Περιλαμβάνει καλλιεργήσιμα εδάφη και γειτνιάζει με την τοποθεσίαν «Άγιος Δημήτριος» Καλλιανίου». (Ι. Νικολακόπουλου. Γορτυνιακά. Τόμος τρίτος. Σελ. 359). Για το παράξενο όμως όνομα του παρόντος τοπωνυμίου δεν μπορέσαμε να βρούμε κάτι σχετικό.

     Κορδέλα. Περιοχή που όπως είδαμε στα χρόνια της επανάστασης ή λίγο νωρίτερα αναπτύχθηκε κάποιος μικρός οικισμός. Σχετικά με την πιθανή ονομασία της περιοχής όπως αναφέραμε και στο προηγούμενο κεφάλαιο πρόκειται πιθανότατα ότι το εξέλαβε λόγω της γεωφυσικής διαμόρφωσής της, που μοιάζει με στενόμακρη έκταση, σαν κορδέλα.

     Δεντρουλιά. Δεντρουλιά ή Δεντρούλια πιθανόν η εν λόγω περιοχή πήρε την ονομασία αυτή από την παρουσία αρκετών δέντρων από ένα είδος ήμερης βελανιδιάς που στην ντοπιολαλιά συνηθίζεται να λέγεται και «δέντρο».

     Β) στην δεξιά πλευρά: Σπυθάρι, Γιάχος, Καρυές και Λεβέντιζα.

     Σπυθάρι. Για την εξήγηση του ομολογουμένως παράξενου αυτού τοπωνυμίου και στην προσπάθεια που γίνεται για την πιθανή αναζήτηση της προέλευσης του ονόματός του, βρήκαμε: «….Οι πέτρες εκεί έχουν κοιλώματα «πιθάρια», που κρατούν βρόχινο νερό, από όπου και η ονομασία του λόφου….». (Γ. Ι. Μιχαλακόπουλος. Το Σταυροδρόμι Αρκαδίας και ο Οικισμός Μαυράδας. Σελ. 138).
     Επίσης από άλλη πηγή μπορούμε να πάρουμε: «Σπυθάρι ονομάζεται στο χωριό μικρός λάκκος πάνω σε ριζιμιά πέτρα  Από το αρχ. πίθος, μεσν. Πιθάριν, μεταγ. Πιθάριον με ανάπτυξη του προθετικού σ. ….. σπιθάρια καλούνται κοιλότητες στους παραλιακούς βράχους, καθώς και τετράγωνοι λάκκοι, που ανοίγουν οι ρητινοσυλλογείς για να βάζουν τη ρυτίνη.» (Χ. Κωνσταντινόπουλου. Γορτυνιακά. Τόμος δεύτερος. Σελ. 158).
     Αν και εδώ δεν πρόκειται για λόφο, ή τετράγωνο λάκκο εν τούτοις η εκμαίευση της πιθανής προέλευσης του τοπωνυμίου αυτού παραμένει δυσδιάκριτη. Πιθανώς όμως, μιας και η περιοχή γειτνιάζει με αυτή της περιοχής «Κούπια» κάποια παλιά πυθάρια ή σπυθάρια προσέδωσαν το όνομα στο εν λόγω τοπωνύμιο. Στην εν λόγω περιοχή υπήρχε στο εγγύς παρελθόν κάποια πηγή, από την οποία όπως μας μεταφέρθηκε πεταγότανε το νερό από κάποιο βράχο σαν «σπίθα». Ίσως και από τον τρόπο που ανάβλυζε το νερό πιθανώς αποδόθηκε το παρών τοπωνύμιο στην περιοχή αυτή.

     Γιάχος.  Γιάχος ή στου Γιάχου, τοπωνύμιο που πιθανόν και αυτό δείχνει προς το επώνυμο ή το παρατσούκλι του παλιού ιδιοκτήτη της περιοχής.

     Καρυές. Η παρουσία αρκετών τέτοιων δέντρων στην περιοχή αυτή μιας και κάποτε υπήρχαν αρκετά νερά από την πηγή στο «Σπυθάρι» προσέδωσε το τοπωνύμιο στην εν λόγω περιοχή. Μερικοί παλαιότεροι Καλλιαναίοι υποστηρίζουν ότι η σωστή απόδοση της εν λόγω περιοχής δεν είναι «Καρυές» αλλά «Σκαριές». Η λέξη αυτή προήλθε από τον γνωστό «σκάρο», περιοχή δηλαδή όπου σκάριζαν τα πρόβατα από την μεσημεριανή ανάπαυλα του καλοκαιριού. Η περιοχή ενδείκνυται και για τον σκοπό αυτό. Παλαιότερο έγγραφο όμως, όπως θα δούμε στην συνέχεια, αποδίδει το παρόν τοπωνύμιο με την λέξη «καρυαίς».

     Λεβέντιζα. Πρόκειται για ένα τοπωνύμιο στο οποίο αξίζει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή. Παρ’ ότι σήμερα αποδίδεται με το όνομα αυτό, που στην πραγματικότητα φαίνεται πως δεν έχει κάποια εμφανή σημασία, εν τούτοις σε κάποια παλαιότερα έγγραφα αποδίδεται με τα ονόματα Λεβίτιζα και Λεβείτιτσα. Αναρωτιόμαστε αν εδώ θα μπορούσαμε να συνδέσουμε το παρών τοπωνύμιο με την Φράγκικη Λέβιτσα, οικισμός που είχε αναπτυχθεί τα χρόνια εκείνα, αναφερόμενος από το Χρονικόν του Μορέως, ως ήδη έχουμε εκθέσει. Προφανώς πρόκειται για κατάλοιπο κάποιας ξενικής ίσως λέξης.

     8. ΛΑΚΑΣΙΚΟΖΑ
     Ίδια περίπτωση με αυτήν του Λακαντρίζι. Λακασικόζα, η λάκα του Σικόζα; (όνομα ή παρατσούκλι) προσέδωσε πιθανόν το όνομα στο παρών τοπωνύμιο. Ένα άλλο «Σικόζα», στις αναζητήσεις μας, βρήκαμε και «….στο Σούλι απέναντι από τα Δερβένια….». Να υποθέσουμε ότι πρόκειται για τυχαία σύμπτωση ή να υποθέσουμε ότι κάποιος Σικόζας μας ήλθε άραγε από το μέρος αυτό.

     9. ΚΟΥΤΣΟΥΠΙΑ
     Η παρουσία κάποιου τέτοιου θαμνώδες δέντρου προσέδωσε το εν λόγω τοπωνύμιο στην περιοχή. Το φυτό αυτό φέρεται με την επιστ. ονομασία Ceratonia siligua.

     10. ΑΣΠΡΟΧΟΡΤΙ
     Και εδώ η παρουσία κάποιου είδους άσπρου χόρτου, που δεν καταφέραμε να εντοπίσουμε, ήταν προφανώς η αιτία της ονομασίας του παρόντος τοπωνυμίου.

     11. ΤΡΑΝΗ ΧΟΥΝΗ
     Η γεωφυσική διαμόρφωση της περιοχής προσέδωσε το τοπωνύμιο στην καλλιεργήσιμη αυτή πεδινή έκταση που περικλείεται από τους γύρω λόφους. Το «τρανή» (=μεγάλη) και χούνη (=ρεματιά) αντικατοπτρίζει και αποδίδει τέλεια τη συγκεκριμένη τοποθεσία.

     12. ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
     Ή Αγιόργης, όπως συνηθίζεται στην λαϊκή έκφραση του χωριού μας. Περιοχή με ιδιαίτερη σημασία μιας και εκεί υπήρχε η παλιά εκκλησία του νυν πολιούχου Αγίου Γεωργίου του χωριού μας. Περιοχή με μεγάλο αρχαιολογικό ενδιαφέρον, μιας και αρκετά ευρήματα υποδηλώνουν ότι κάποτε η περιοχή αυτή υπήρξε οικιστικός χώρος, κάποιου μικρότερου ή μεγαλύτερου χωριού. Μερικά στοιχεία για την εν λόγω περιοχή είδαμε στο οικείο κεφάλαιο «ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΛΛΙΑΝΙΟΥ» που παραθέσαμε στα προηγούμενα.

     13. ΣΦΕΝΤΟΥΚΙΑ
     Για το καθ’ όλα παράξενο τούτο τοπωνύμιο δεν βρήκαμε κάτι σχετικό. Αναρωτιόμαστε αν το «σφερδούκλια» (= είδος μικρών φυτών), έχει κάποια σχέση με το παρών τοπωνύμιο. Σε κάποιο παλαιότερο έγγραφο συναντήσαμε υποθέτουμε το εν λόγω τοπωνύμιο με την λέξη «σεντούκια» τα γνωστά μπαούλα. Και εδώ δεν γνωρίζουμε αν η λέξη που αποδίδεται στο εν λόγω τοπωνύμιο προήλθε από τα σεντούκια η οποία κατά παραφθορά ξέπεσε στο σημερινό «σφεντούκια».

     4. ΛΟΥΤΡΟ
     Τοπωνύμιο της ευρύτερης περιοχής που χαρακτηρίζεται με την λέξη «Κόκλα». Για του «Κόκλα» θα αναφερθούμε στην συνέχεια στην φωτογραφία Νο 4. Για το Λουτρό όμως βρήκαμε:
     «….Και παρά την Θέλπουσαν δε εν τόπω, ένθα υπήρχεν ιερόν της Ερινύος καλουμένης και Λουσίας Δήμητρος, ευρίσκεται τοποθεσία «Άγιος Δημήτριος του λουτρού ή στο λουτρό» καλουμένη (καίτοι ουδ’ ίχνος λουτρώνος σώζεται) υπενθυμίζουσα μέχρι νύν το δεύτερον των επιθέτων των αποδιδομένων εις την ενταύθα λατρευομένην ποτέ θεάν….». (Γ. Ι. Καρβελά. Αι εν Πελοποννήσω Σλαυϊκαί Εποικήσεις. Σελ. 73).
     Μια μικρή παρατήρηση που θα θέλαμε να κάνουμε στο σημείο αυτό είναι ότι προφανώς λόγω κακής πληροφόρησης ο συγγραφέας ανέγραψε «Άγιος Δημήτριος» αντί του σωστού «Άγιος Ιωάννης» ή «Αγιάννης», τοπωνύμιο της περιοχής και αυτό του Κόκλα που θα αναλύσουμε παρακάτω. Στο τοπωνύμιο αυτό που είναι η φυσική προέκταση του ρέματος του Κόκλα ή Κοκλόρεμα, όπως συνηθίζεται να λέγεται, ευρίσκεται η ομώνυμη πηγή (Π. 6), ζωτικός παράγοντας για την διαβίωση των άλλοτε κατοίκων του χωριού Κόκλα.  Για το εν λόγω τοπωνύμιο δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι πήρε το όνομά του από το «Λουτρό της Λουσίας Δήμητρας» καθότι εκείνη λούστηκε, όπως μας πληροφόρησε και ο Παυσανίας, στον Λάδωνα. Εκτός αν έκανε πολλά λουσίματα, πράγμα λίγο απίθανο. Κάποιοι παλιοί Καλλιαναίοι μας είπαν ότι στο μέρος αυτό λόγω της μεγάλης ποσότητας του νερού από την πηγή του Κόκλα, πήγαιναν οι γυναίκες και οι Τουρκάλες του κοντινού πύργου του Αγά του Κόκλα και έπλεναν τα βαριά ρούχα, μπαντανίες, κουβέρτες, χαλιά κ.λ.π..  Από το πλύσιμο λοιπόν και το όνομα του παρόντος τοπωνυμίου.

     14Α. ΚΟΚΛΟΡΕΜΑ
     Το ρέμα αυτό σε άμεση γειτνίαση με το γνωστό μας «Κόκλα» προσέδωσε το όνομα στο εν λόγω ρέμα, στο οποίο υπήρχε και η σχετική πηγή (Π 6).  Κατά την πρόσφατη επίσκεψή μας στην περιοχή μετά λύπης μας διαπιστώσαμε ότι η εν λόγω πηγή έχει σήμερα στερέψει.

     15. ΠΑΛΙΟΧΩΡΙ
     Τοπωνύμιο που προφανώς παρέμεινε λόγω της παρουσίας κάποιου οικισμού στην εν λόγω περιοχή. Δεν γνωρίζουμε αν θα πρέπει να συνδέσουμε το τοπωνύμιο αυτό με το παλιό χωριό Κόκλα ή θα πρέπει να αναφερθούμε σε κάποιον παλαιότερο οικισμό ο οποίος προϋπήρχε στην αναφερομένη τοποθεσία. Όπως και να έχει το πράγμα η τοπωνυμία παρέμεινε να δηλώνει την ύπαρξη κάποιου οικιστικού χώρου στην ανωτέρω τοποθεσία.

     16. ΑΓΙΑΝΝΗΣ (Π. 7)
     Τοπωνύμιο που παρέμεινε λόγω της ύπαρξης της παλιάς εκκλησίας του Αγίου Ιωάννου στην ανωτέρω περιοχή. Κάποιες πέτρες από την τοιχοποιία της, διακρίνονται ακόμα στο μέρος που ήταν κτισμένη. Κοντά στην περιοχή αυτή, υπήρχε και εδώ κατά το παρελθόν μια μικρή πηγή (Π. 7).

     17. ΣΤΕΝΟ (Π. 9)
     Αν και η περιοχή δεν είναι «στενό» στην κυριολεξία της λέξης, εν τούτοις η γεωλογική της διαμόρφωση που μοιάζει σαν λωρίδα επικλινούς καλλιεργήσιμης έκτασης πιθανόν της προσέδωσε το εν λόγω τοπωνύμιο. Στην εν λόγω περιοχή υπήρχε στο κοντινό παρελθόν και μια πηγή (Π. 9) με το όνομα «στου Κέτσου την βρύση», όνομα από τον ιδιοκτήτη του πλησιόχωρου χωραφιού. Η βρύση αυτή και εδώ έπαψε να υπάρχει, μιας και έχει στερέψει αρκετά χρόνια τώρα, αλλά η παρουσία της στο σημείο αυτό ήταν και η κύρια αιτία στην οποία δημιουργήθηκε ο πάλαι ποτέ οικισμός τού Αγιώργη ή του Ποδηματά, τοποθεσίες που θα αναλύσουμε εκτενέστερα στην συνέχεια του παρόντος.

     18. ΛΟΥΤΣΑ (Π. 8)
     Για κάποιο παραπλήσιο τοπωνύμιο με την ίδια σημασία βρήκαμε:
     «....Ινα μη τις υπολάβη, ότι το όνομα Λούτσαινα είναι νεόπλαστον (εκ του λούτσα, ως καλείται ενιαχού και ιδία εν Ηπείρω ο πλήρης ύδατος λάκκος), αναφέρομεν, ότι η τοποθεσία αύτη κείται επί της δεξιάς όχθης του ποταμού, ήτις άπασα ειναι ξηρά κατ’ αντίθεσιν προς την ελώδη και πολύυδρον αριστεράν όχθην, ήτις όντως θα ηδύνατο απο των υδάτων να λάβη το όνομα. Η αρκετήν έκτασιν όμως περιλαμβάνουσα δεξιά όχθη φέρει το όνομα και σώζει τα ερείπια του αρχαίου ιερού (ίσως του Λουσίου Διός ή ποταμού). (Γ. Ι. Καρβελά. Αι εν Πελοποννήσω Σλαυϊκαί Εποικήσεις. Σελ. 73).
     Δεν γνωρίζουμε αν το εν λόγω τοπωνύμιο έχει την ανάλογη σημασία με το τοπωνύμιο «Λουτρό» πού είδαμε παραπάνω, απομεινάρι και αυτό του λουσίματος της Ερινύας ή Λουσίας Δήμητρας. Για εκείνο όμως που είμαστε σίγουροι, καθόσον και οι ίδιοι έχουμε σχετική εμπειρία, είναι ότι στην περιοχή αυτή υπήρχε η ομώνυμη πηγή (Π. 8) και μια μικρή στέρνα όπου μάζευε το νερό αυτό για να ποτίζουν τα περιβόλια τους οι ιδιοκτήτες των πλησιόχωρων χωραφιών. Προφανώς η εν λόγω περιοχή ονομάστηκε Λούτσα, «….εκ του λούτσα, ως καλείται ενιαχού και ιδία εν Ηπείρω ο πλήρης ύδατος λάκκος».

     19. ΤΟΥΜΠΙ
     Ακόμα ένα αξιοπερίεργο και αξιοπρόσεκτο τοπωνύμιο. Κάποιοι παλιοί Καλλιαναίοι μας μίλησαν για τον Βασιλιά Τούμπα(?) που ήταν στην περιοχή εξ’ ού και το όνομα του τοπωνυμίου Ένα παιδί του Βασιλιά Τούμπα έφυγε από εκεί και πήγε και έφτιαξε το χωριό Τουμπίτσι.
     Μια δεύτερη εκδοχή που μας αναφέρθηκε λέει πως το όνομα της περιοχής είναι η παραφθορά της λέξης Τύμβος (=βωμός και μνημείο νίκης) λόγω της παρουσίας κάποιων μικρών λόφων της περιοχής, οι οποίοι πιστεύεται πως είναι Βασιλικοί τάφοι. Από το Τύμβος, λοιπόν κατά παραφθορά έγινε Τούμπα και τελικά Τούμπι.
     Θα λέγαμε μάλλον η περιοχή πήρε το τοπωνύμιο αυτό, από τα παλαιότερα επώνυμα των οικογενειών Τούμπα. Είδαμε στα προηγούμενα, στο γνωστό κατάστιχο, να απογράφονται στον αριθμό 50 κατοίκων του Ρένεσι ο Ασημάκης και Γ. Τούμπας καθώς επίσης και στον αριθμό 92 πάλι ο Γεώργης Τούμπας. Προφανώς οι οικογένειες αυτές ιδιοκτήτες της παραπάνω περιοχής, προσέδωσαν το εν λόγω τοπωνύμιο.

     20. ΠΟΔΗΜΑΤΑ
     Άλλο ένα τοπωνύμιο με ιδιαίτερη σημασία. Πέρα από τα αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής, στην οποία όπως είδαμε κάποτε υπήρχε και ένας παλιός οικισμός, για την εν λόγω περιοχή υπάρχει η εξής παράδοση. Λέγεται λοιπόν ότι οι παλαιότεροι κάτοικοι του χωριού ερχόμενοι από τα χωράφια τους, από τον κάμπο, με λασπωμένα τα τσαρούχια τους τινάζανε τις λάσπες στο σημείο αυτό. Αυτό το «πόδεμα» των παπουτσιών τους προσέδωσε το τοπωνύμιο στην εν λόγω περιοχή. Επίσης οι λόφοι της περιοχής, για τους οποίους έγινε αρκετός λόγος, είναι αποτέλεσμα αυτού του καθαρισμού των παπουτσιών, από τις λάσπες.
     Το τοπωνύμιο αυτό θά λέγαμε ότι μοιάζει περισσότερο με Επώνυμο ή παρατσούκλι που μας άφησε κάποιος παλιός Καλλιαναίος. Μικρό τοπωνύμιο της περιοχής και το «Αγιόργης», όπου υπήρχε κάποιες παλαιότερες εποχές και η ομώνυμη εκκλησία του Αγίου. Σήμερα μόλις διακρίνονται κάποια λιθάρια της τοιχοποιίας από τα οποία ήταν κτισμένη και κάποια μικρά κομμάτια από κεραμίδια.

     21. ΣΥΜΩΤΑ
     Ίσως και εδώ δεν θα μπορούσαμε να βγάλουμε την πιθανή ονομασία του εν λόγω τοπωνυμίου, αν δεν βρίσκαμε το «κατάστιχον» με τα παλιά Καλλιανιώτικα επώνυμα.  Ο Συμωτάς λοιπόν παλιό Καλλιανιώτικο επώνυμο, η χήρα του οποίου απογράφεται στον αριθμό 70 κατοίκου Καλλιανίου του κατάστιχου, σαν Αγγέλαινα Σιμωτού, ήταν προφανώς ο ιδιοκτήτης της εν λόγω περιοχής που άφησε το όνομά του να χαρακτηρίζει το τοπωνύμιο αυτό. Μικρό επίσης τοπωνύμιο της περιοχής και το «Λεμούλι», το οποίο χαρακτηρίζει τον «λαιμό», ή άλλως το κόψιμο της ράχης όπου περνάει και ο κοινοτικός δρόμος για τα χωριά Μέχρου και Ρένεσι.

     22. ΓΥΡΙΣΤΑΡΑ
     Περιοχή με προφανή την ονομασία της μιας και εδώ «γυρίζει» ο δρόμος, από την μιά για το χωριό Ρένεσι και από την άλλη για το χωριό Μπέχρου και τον κάμπο.

     23. ΜΑΣΚΑΡΙ
     Μασκάρη ή Μάσκαρι. Περιοχή με δύσκολοερεύνητο τοπωνύμιο. Παλιός οικιστικός χώρος. Σήμερα σχεδόν ξεχασμένο και από πολλούς παλιούς Καλλιαναίους. Η εν λόγω περιοχή συνηθίζεται με το τοπωνύμιο της «Κονιάς τ’ αλώνι» επειδή στην περιοχή υπήρχε το αλώνι της Κανέλας ή Κονιάς. Δεν καταφέραμε να βρούμε κάποια πιθανή εξήγηση για το παρών τοπωνύμιο. Όπως έχουμε ήδη αναλύσει διεξοδικότερα για το παρών τοπωνύμιο, στο κεφάλαιο «ΑΠΟΓΡΑΦΕΣ ΚΑΛΛΙΑΝΙΟΥ», ένα άλλο Μάσκαρι που συναντήσαμε μέσα από τις σελίδες του «Γεωγραφικού Λεξικού Ελληνικών Τοπωνυμίων» είναι ένα Μάσκαρι τοπωνύμιο σήμερα σε κορυφογραμμή με υψόμετρο 750 μ. στις Ερυθρές (=Δερβενοχώρια) με φ (Γεωγρ. Πλάτος) 38ο 8’ κα λ (Γεωγρ. Μήκος) 23ο 22’.(Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού. Γεωγραφικό Λεξικό Ελληνικών Τοπωνυμίων. Τόμος 2ος. Σελ. 339). Πιθανώς Αρβανίτικο κατάλοιπο της περιοχής και επίσης πιθανόν λόγω της θέσης του η οποία είναι στην «μάσκα» του λόφου στο οποίο βρίσκεται.

     ΣΗΜΕΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ (Σ. Α. 4)

     Ο κοινοτικός δρόμος στο σημείο αυτό διακλαδίζεται (γυρίζει) εξ’ ου και «Γυριστάρα» προς:

     Α) Στην αριστερή πλευρά υπάρχει ένα μικρό μονοπάτι που πηγαίνει προς τις Καρυές ή Σκαριές. Κατά σειρά συναντάμε τα τοπωνύμια Στρογγυλό και Πλάκα.

     Στρογγυλό. Πιθανόν και εδώ λόγω της γεωμετρικής διαμόρφωσης της μικρής καλλιεργήσιμης στρογγυλής αυτής έκτασης.

     Πλάκα. Λόγω του πεδινού, του ίσιου, του μέρους της τοποθεσίας αυτής.

     Β) Στην ευθεία και οδηγεί προς το χωριό Ρένεσι (Καστράκι), όπου συναντάμε τα τοπωνύμια, του Κούμπουλα, Παλιοχώραφο, Ψηλοράχια με μικρά τοπωνύμια τα Λεβέντιζα και Γκουφάλα, Σημάδι, Σιαμπαθάνη, Άγιος Κωνσταντίνος, Ρένεσι.

     Του Κούμπουλα. Αν και «κουμπουλιά» συνήθως στην τοπική λαλιά ονομαζόταν ένα είδος καρποφόρου δέντρου κάτι σαν είδος κερασιάς, εν τούτοις η χαρακτηριστική έκφραση στου Κούμπουλα πιθανόν ανταποκρίνεται στο επώνυμο ή περισσότερο στο παρατσούκλι κάποιου παλαιότερου κατόχου και ιδιοκτήτη της περιοχής.

     Παλιοχώραφο. Πιθανόν είτε λόγω της παλαιότητας είτε περισσότερο πιθανόν λόγω του αγόνου κάποιων χωραφιών της περιοχής η οποία σημειωτέον ευρίσκεται στο «καταράχι» των λόφων που αναφερόμαστε προσέδωσε το παρών τοπωνύμιο στην περιοχή αυτή.

     Ψηλοράχια. Ψηλή ράχη εξ’ ου και Ψηλοράχια. Η γεωφυσική διαμόρφωση της περιοχής ανταποκρίνεται πλήρως στην ονοματολογία που της εδόθη.

     Σημάδι. Κάποιο σημάδι που πιθανόν είχαν τοποθετήσει σε κάποιον άγνωστο χρόνο οι κάτοικοι της περιοχής προφανώς προσέδωσε το όνομα στο παρών τοπωνύμιο.

     Σιαμπαθάνη. Και εδώ το επώνυμο ή το παρατσούκλι κάποιου παλιού ιδιοκτήτη της περιοχής άφησε το όνομα στο παρών τοπωνύμιο.

     Άγιος Κωνσταντίνος. Η παρουσία της ομώνυμης εκκλησίας του Αγίου Κωνσταντίνου στην περιοχή προσέδωσε το όνομα στο παρών τοπωνύμιο.

     Ρένεση. Όνομα του χωριού που σήμερα απαντάται με το γνωστό μας Καστράκι. Μερικά στοιχεία για την πιθανή ονομασία του θα μας δοθεί η ευκαιρία να καταγράψουμε στην συνέχεια του παρόντος. Να σημειώσουμε εδώ πως οι περιοχές με τα τοπωνύμια Σιαμπαθάνη και Άγιος Κωνσταντίνος ανήκουν στην τέως κοινότητα Ρενεσίου.

     Γ) Στην δεξιά κατεύθυνση προς το χωριό Μπέχρου (Φαναράκι). Τα τοπωνύμια αυτά αναλύουμε στην συνέχεια, επειδή φαίνονται και στις ανάλογες αεροφωτογραφίες που παραθέτουμε στα σχετικά παραρτήματα του παρόντος.

     24. ΡΕΒΥΘΙΑ
     Ρεβυθιά. Η ομώνυμη καλλιέργεια του είδους αυτού των οσπρίων, προφανώς προσέδωσε το εν λόγω τοπωνύμιο στην παραπάνω περιοχή.

     25. ΚΑΒΡΟΛΑΚΑ
     Η εν λόγω περιοχή μας μεταφέρθηκε με το όνομα Καβρόλακα. Σε παλαιότερα έγγραφα την συναντήσαμε με το όνομα «Καβουρόλακα». Δεν γνωρίζουμε αν ποτέ στην περιοχή υπήρχαν κάποια καβούρια εξ’ ου και η προέλευση του ονόματός της. Πάντως η μορφολογία της δεν ενδείκνυται για κάτι τέτοιο μιας και στην περιοχή δεν υπάρχουν νερά ή κάποιο χαντάκι. Η περιοχή αυτή, υποθέτουμε ότι πήρε τ’ όνομά της από τον παλαιότερο ιδιοκτήτη της. Συναντήσαμε τον Σπήλιο άλλοτε σαν Κάμπρα και άλλοτε σαν Κάβρα. Ο Σπήλιος Κάμπρας έχει υπογράψει αρκετά έγγραφα που θα δούμε στην συνέχεια του παρόντος. Ήταν ένας από τους πρώτους κατοίκους που δημιούργησαν το χωριό Μπέχρου. Έτσι λοιπόν η λάκα του Κάμπρα ή του Κάβρα έγινε «Καβρόλακα». Μικρό τοπωνύμιο της περιοχής και το Βατόλακα. Η παρουσία εδώ αρκετών θάμνων από βάτα προσέδωσε το όνομα στο μέρος αυτό.

     26. ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (Π. 12) – (Π. 13) – (Π. 14)
     Περιοχή που χαρακτηρίζεται από το εξώκλησι του Αγίου Νικολάου του νεώτερου. Γιορτάζεται στις 6 Μαίου.
     Στην εν λόγω περιοχή υπήρχαν στο εγγύς παρελθόν αρκετές πηγές, (Π. 12) – (Π. 13) – (Π. 14). Η μοναδική που απόμεινε και αυτή με τάση για να «στερέψει» είναι η κοντινότερη στην εκκλησία. Κάποιες άλλες κοντινές πηγές της περιοχής είχαν το όνομα «Βαρικό». «Βαρικό. Έτσι ονομάζονται τα υγρά εδάφη του δύσκολα καλλιεργούνταν. Ο GMeyer ανάγει σε Αλβ. τύπο vlake ο Κ. Μέρτζιος παράγει από το Ιταλ. Varco (=πόρος, δίοδος) Ο Σκουβαράς από το Σλαβ. Bara και –ικος (τέναγος, στάσιμα νερά, βαλτώδης τόπος)». (Χ. Κωνσταντινόπουλου. Γορτυνιακά. Τόμος δεύτερος. Σελ. 131).
     Τα ανάλογα εδάφη και πηγές που περιγράψαμε παραπάνω με την έκφραση «βαρικό» έπαψαν να υπάρχουν, την θέση των οποίων έχουν πάρει ή ξηρασία και «ντριβάλα» που θα δούμε παρακάτω.

     27. ΠΑΡΑΣΤΑΤΕΣ
     Δεν καταφέραμε να βρούμε τι είδους ή ποίοι πιθανόν ήταν οι «παραστάτες» που άφησαν το όνομα αυτό σαν τοπωνύμιο της εν λόγω περιοχής. Σε κάποιο όμως παλαιότερο έγγραφο, όπως θα δούμε στην συνέχεια, το εν λόγω τοπωνύμιο το συναντήσαμε με την λέξη «παραστράτες». Πιθανόν εκ της «στράτας» (= του δρόμου ή του μονοπατιού), που θα υπήρχε κάποτε στην περιοχή.

     28. ΡΙΖΑ
     Η τοποθεσία της εν λόγω περιοχής που χαρακτηρίζεται με το τοπωνύμιο αυτό, είναι στην ρίζα των συνεχόμενων λόφων εξ’ ου και το όνομα του τοπωνυμίου. Ρίζα το λέμε από το μέρος που διακλαδώνεται ο δρόμος για του Μπέχρου μέχρι κάτω από το Τούμπι. Πιθανόν, όπως και η γεωφυσική διαμόρφωσή της περιοχής εμφανώς δείχνει, ότι κάποτε άγνωστο όμως πότε, η περιοχή δεν κοβόταν έτσι απότομα. Κάποια μεγάλη καθίζηση που έγινε στην ευρύτερη περιοχή του κάμπου έδωσε το σημερινό σχήμα αυτού του απότομου κοψίματος της δυτικής πλευράς των συνεχόμενων λόφων της περιοχής.

     29. ΣΠΕΝΤΖΑ
     Μικρό τοπωνύμιο της ευρύτερης περιοχής του κάμπου. Με την λέξη «σπέντζα» βρήκαμε έναν προσωπικό φόρο τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. «….Και η σπέντζα ήτο κεφαλικός φόρος, μικροτέρας όμως εκτάσεως, διότι κατεβάλλετο μόνον υπό των καλλιεργητών αφθάρτων κτημάτων εις τους φεουδάρχας αυτών. (παρ. Φραντζής τόμος Α’ σελ. 3)….». (Σακελαρίου. Η Πελοπόννησος κατά την Β’ τουρκοκρατία (1715-1821). Σελ 59).
     Προφανώς και εδώ καθότι η περιοχή είναι πολύ πεδινή και εύφορη, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «εξ αφθάρτων κτημάτων» δηλαδή χωρίς καλλιέργειες κάποιων δέντρων τα χρόνια εκείνα, έβγαζε τον ανάλογο φόρο από τους ιδιοκτήτες των πλησιόχωρων χωραφιών.

     30. ΠΛΑΤΑΝΟΣ
     Τοπωνύμιο που χαρακτηρίζεται καθ’ όσον και οι παλαιότεροι Καλλιαναίοι θυμούνται από την παρουσία ενός πολύ μεγάλου δέντρου από πλάτανο που δέσποζε της περιοχής. Το δέντρο αυτό δεν υπάρχει σήμερα, αλλά όπως μας μεταφέρθηκε από πολλούς που το θυμούνται, ήταν τόσο μεγάλο που δεν μπορούσαν να το αγκαλιάσουν ούτε πέντε άνδρες. Στην εν λόγω περιοχή, αξίζει να σημειώσουμε, υπήρχε και το Λεύκο του Παναγιωτάρα (Καλλιανιώτικο επώνυμο που επίσης είδαμε στα προηγούμενα). Ήταν και αυτό ένα πολύ μεγάλο δέντρο από Λεύκα. Βέβαια τόσον ο πλάτανος όσον και η λεύκα έπαψαν να υπάρχουν σήμερα στην εν λόγω περιοχή όπως επίσης έπαψε να υπάρχει και επώνυμο Παναγιωτάρας στο Καλλιάνι.

     31. ΑΓΡΙΛΙΑ
     Όπως και στην προηγουμένη περίπτωση έτσι και εδώ, η παρουσία κάποιας «άγριας ελιάς», προσέδωσε το όνομα στο τοπωνύμιο της περιοχής αυτής.

     32. ΣΤΟΜΠΟΡΟ
     Δεν καταφέραμε να βρούμε κάτι σχετικό με την εξήγηση του παρόντος τοπωνυμίου. Αναρωτιόμαστε όμως αν θα μπορούσαμε να το συνδέσουμε και αυτό με το επώνυμο αρ. 62 του καταστίχου, το Αναστάσης Μπούρος. Πιθανώς η προσφώνηση «στου Μπούρα» ή «στο Μπούρο» με την όποια  παραφθορά δέχτηκε στο πέρασμα του χρόνου αποδίδεται σήμερα σαν «στόμπορο». Δεν θα μπορούσαμε στο σημείο αυτό να μην παρατηρήσουμε την σχεδόν ταυτόσημη ετυμολογία της λέξης με αυτή του «Σιάμπορη». Στου Μπόρα (στόμπορο) ή σιακά (=κάτω) στου Μπόρη (σιάμπουρη) πιθανόν προέκυψαν από τα επώνυμα των παλαιότερων ιδιοκτητών της ανάλογης περιοχής.

     33. ΚΑΜΜΕΝΑ ΑΛΩΝΙΑ (Π. 10)
     Η περιοχή ακόμα και σήμερα χαρακτηρίζεται από την παρουσία κάποιων αλωνιών που υπάρχουν ακόμα εκεί. Προφανώς κάποια φωτιά, άγνωστο πότε, έδωσε το τοπωνύμιο στην εν λόγω περιοχή.
     Αναπόσπαστο μέρος της περιοχής και η πηγή (Π. 10) με το όνομα, «του Καγιανά». Με την λέξη «καγιανάς» συνήθως έλεγαν παλιότερα ένα είδος φαγητού από τηγανητά αυγά (ομελέτα) μαζί με παστό χοιρινό. Εδώ μάλλον θα λέγαμε πως πρόκειται για το παρατσούκλι ή το επώνυμο κάποιου παλιού ιδιοκτήτη των πλησίον χωραφιών. Συναντήσαμε τον Καγιαννά μέσα σε κάποια νεώτερα έγγραφα για τα οποία θα μιλήσουμε στην συνέχεια του παρόντος. Να σημειώσουμε ακόμα ότι η εν λόγω πηγή η οποία ακόμα και σήμερα εξυπηρετεί τους ανθρώπους και τα λιγοστά ζώα της περιοχής, είναι από τις λίγες που εξακολουθούν να υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή του κάμπου, μαζί με αυτή του Αγίου Νικολάου που καταγράψαμε στα προηγούμενα.

     34. ΑΓΙΟΣ ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΣ (Π. 11)
     Τοπωνύμιο που ακόμα και οι παλαιότεροι Καλλιαναίοι υποθέτουν ότι στην περιοχή υπήρχε το ανάλογο εξώκλησι του Αγίου Κωνσταντίνου. Αν και δεν θυμούνται κάποια απομεινάρια ερειπίων, στην εν λόγω περιοχή, εν τούτοις το χαρακτηριστικό αυτό όνομα του τοπωνυμίου μένει απόδειξη της ύπαρξης του ναού. Αντίθετα με το εξωκλήσι όμως, θυμούνται την ύπαρξη κάποιας πηγής (Π. 11), η οποία να σημειώσουμε σήμερα δεν υπάρχει, με το όνομα «του Γέρου η βρύση», στο μέρος αυτό.

 ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ...

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου